آموزش معلمان در جمهوری خلق چین

مترجم: کامبیز - پارتازیان
منبع: سایت - باشگاه اندیشه

ساختار آموزشی

آموزش معلمان همواره به عنوان، یک بخش مهمی از سیستم آموزش سوسیالیستی کشور چین مطرح بوده است. طی50 سال اخیر، از زمان پایه گذاری جمهوری خلق چین، دولت بر اجرای برنامه های آموزشی معلمان تاکید نموده و حمایت های گسترده ای از آن به عمل آورده است. اصول کلی سیستم آموزش معلمان کشور چین بر آورده سازی نیازهای آموزشی پیش دانشگاهی در انواع و سطوح مختلف استوار گردیده است. سیستم مذکور بر اساس شرایط خاص کشور چین طراحی شده و بر موسسات آموزش معلمان غیر وابسته مانند بخشهای مدیریتی تحت نظارت مؤسسات آموزشی مشتمل می گردد. آموزش معلمان در کشور چین از دو بخش آموزش قبل از خدمت و آموزش ضمن خدمت متشکل می گردد.

از جمله دوره های آموزش معلمان می توان به مؤسسات آموزش 4 ساله معلمان شامل کالج ها و دانشگاههای عمومی، کالج های تربیت معلم سه ساله و مدارس متوسطه آموزش پیش از خدمت معلمان مقطع ابتدایی اشاره نمود. مؤسسات مذکور به آموزش معلمان در جهت تدریس در مدارس مقدماتی Junior و تکمیلی متوسطه (Senior) و مدارس ابتدایی، مراکز پیش دبستانی و مؤسسات آموزش استثنایی مبادرت می نمایند. دوره های آموزش ضمن خدمت توسط موسسات آموزشی و مراکز تربیت معلم به معلمان مدارس ابتدایی، پیش دبستانی و مدارس متوسطه ارائه می گردد. علاوه بر این، دپارتمانهای آموزش عالی و برنامه های آموزشی تلویزیونی در جهت آموزش معلمان مدارس متوسطه طراحی گردیده اند. علاوه بر این برنامه های آموزشی ضمن خدمت ویژه معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه از طریق برنامه های آموزشی مدارس شبانه، آموزش ماهواره ای و برگزاری آزمونهای ویژه سیستم خودآموزی به مورد اجرا درآمده است.

سیاستهای آموزشی

وزارت آموزش و پرورش چین به تدوین برنامه ای جهت تربیت10هزار معلم مدارس ابتدایی و متوسطه مبادرت نمود که در اواخر سال 2001 به پایان رسید. 38 دانشگاه آموزش معلمان، مسئولیت آموزش این 10 هزار معلم را بر عهده داشته و دولت مرکزی مبلغی بالغ بر 26/76 میلیون یوان به اجرای برنامه فوق اختصاص داده بود.علاوه بر این، نخستین دوره آموزش معلمان جهت بررسی کتب درسی جدید آموزش و پرورش پایه ای چین در تاریخ 24 مارس تا 28 آوریل سال2001 در تعداد9 دانشگاه تربیت معلم برگزار شده و تعداد 3038 معلم نیزدر این دوره ها شرکت کردند.گفتنی است که پروژه مذکور، نقش مهمی در انجام اصلاحات در آموزش و پرورش پایه ای چین ایفا نموده است. وزارت آموزش و پرورش چین همچنین به آموزش اخلاقی معلمان نیز توجه ویژه ای مبذول داشته است.از سوی دیگر، به دنبال ارتقاء موقعیت اجتماعی معلمین در جامعه چین، درآمد آنها نیز افزایش یافته است. در سال 2001 حقوق متوسط سالیانه معلمین در دانشگاه ها بر 18054 یوان بالغ گردید که نسبت به سال قبل معادل 3856 یوان (16/27 درصد) افزایش داشته است. در همین اثنا، حقوق متوسط سالیانه معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه بر 10194 یوان بالغ گردید که نسبت به سال قبل معادل 1610 یوان (76/18 درصد) افزایش داشته است.

لزوم حضور معلمین در دوره های آموزشی

درحال حاضر، کشور چین، از 10 میلیون معلم مدرسه ابتدایی و متوسطه برخوردار می باشد. در این اثنا، آموزش ضمن خدمت و تربیت شغلی معلمین، وظیفه مهمی در جهت پیشرفت آموزش و پرورش کشور چین می باشد. طبق درخواست وزارت آموزش و پرورش چین، تا انتهای سال 2001، کلیه معلمین ابتدایی و متوسطه، ملزم به شرکت در آموزش دوره ای (هر 5 سال یک بار) می باشند.در این راستا، جهت اجرای طرح فوق، شبکه بزرگ کامپیوتری آموزش و پرورش مداوم معلمین ابتدایی و متوسطه تحت عنوان (شبکه کامپیوتری معلمین ابتدایی و متوسطه چین) (www.ChinaTDE.net) راه اندازی گردیده است. گفتنی است که شبکه کامپیوتری معلمین چین، از مرکز مطبوعاتی، مرکز تربیتی، مرکز پژوهشی، مرکز درسی، مرکز خدماتی و مرکز مبادلاتی برخوردار می باشد. در حال حاضر، تعداد 28 پایگاه آزمایشی در 18 استان و ناحیه خود مختار کشور در حال تاسیس می باشند. طی سپتامبر سال 2001، دروس مرحله اول شبکه کامپیوتری ارائه گردیده و دروس مراحل دوم و سوم در پی راه اندازی شبکه های جدید، ایجاد گردیده است. طی سال2003 (شبکه کامپیوتری معلمین ابتدایی و متوسطه چین) به ارائه 200 واحد درسی مبادرت خواهد نمود.گفتنی است که دروس فوق، درجهت برآورده سازی نیازهای آموزش و پرورش ضمن خدمت معلمین چینی ارائه می گردد.

اصلاحات و توسعه

جوان سازی یک ملت به آموزش و توسعه آموزش به معلمان بستگی دارد. از این روی حزب کمونیست و دولت چین توجه عمده ای بر آموزش معلمان معطوف داشته و آنرا در رأس دستور کار خود قرار داده است. چهارمین کنفرانس ملی آموزش معلمان چنین طی سال 1980 برگزار گردید. طی این کنفرانس اهداف و وظایف آموزش معلمان در عصر جدید پس از جمع بندی سی سال تجربه مشخص گردید. در سال 1985، کمیته مرکزی حزب کمونیست چین در خصوص اصلاح سیستم آموزشی بر توسعه آموزش ضمن خدمت معلمان مانند سایر اقدامات استراتژیک در توسعه آموزش تاکید نمود. در حال حاضر آموزش معلمان به وضعیتی بالاتر از همیشه ارتقاء یافته است. در همان اثنا نشست ملی معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه بر پا گردید. طی این نشست اهداف، سیاستها و روش های پایه ریزی شرایط معلمان مقطع پیش دانشگاهی و سیاستهای توسعه هر چه بیشتر آموزش معلمان اتخاذ گردید. طی سال1993 با صدورخط مشی اصلاح و توسعه آموزش چین کلیه دولتها اعم از ملی و منطقه ای ملزم به افزایش اعتبارات مالی در جهت ارتقا سطح کیفی و کمی آموزش معلمان گردیدند. با برگزاری «پنجمین نشست ملی آموزش معلم» طی سال 1996 از «تربیت معلم به عنوان اولویت استراتژیک در روند توسعه آموزشی کشور یاد شده و دولتها ملزم به ایجاد سیستم منسجم آموزش معلمان گردیدند. مطابق نتایج بدست آمده در این نشست دولتها ملزم به معرفی آموزش معلمان به عنوان یک مسأله قابل توجه برای قرن های آتی گردیدند. بعدها وضعیت استراتژیک آموزش معلمان و روند توسعه آن هر چه بیشتر تقویت شد. با اعمال اصلاحات و اتخاذ سیاست باز شدن درها به دنیای بیرون، آموزش معلمان در چین به مرحله جدیدی از توسعه وارد شد. در حال حاضر آموزش معلمان پیروی از جهت گیری های سوسیالیستی را ادامه داده و به فراهم سازی برنامه های آموزش پیش دانشگاهی برای کشور مبادرت می نماید. علاوه بر این در جهت ارتقا کیفیت مدارس و بهبود تدریجی روند اصلاحات، اقدامات و پیشرفتهای قابل توجهی در سیاست های آموزش معلمان کشور صورت گرفته است. این امر در لیست اولویت دولتها در ردیف اول قرار گرفته است تا اعتبارات آن افزایش یافته و استاندارد سازی شرایط آموزشی سرعت گیرد. مدیریت مدارس پیش از پیش استاندارد و علمی شده است. علاوه بر این کیفیت آموزشی و کیفیت آکادمیک اعضای مؤسسات آموزش معلمان به صورت جامع در روند تعمیق اصلاحات بهبود یافته است. موفقیت های عمده ای نیز در تحقیقات علمی به ویژه در تحقیقات آموزشی بدست آمده است. کالج ها و مؤسسات آموزش معلمان به آموزش هزاران معلم مدارس ابتدایی و متوسطه در جهت تقویت ساختار آموزش پیش دانشگاهی و به ویژه توسعه آموزش پایه نه ساله و ارتقاء کیفیت آموزشی در کشور مبادرت نموده اند. در سال 1998، تعداد کل معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه عادی بر 9516500 نفر بالغ گردید که 5819400 نفر به معلمان مدارس ابتدایی، 3054700 نفر به معلمین مدارس مقدماتی متوسطه Junior و 642400 نفر به معلمین مدارس تکمیلی متوسطه (Senior) تعلق دارد. از آنجاییکه از آموزش معلمان در کشور چین تحت عنوان بزرگترین سیستم حامی آموزشی پیش دانشگاهی در جهان یاد می گردد از این روی اصلاحات و توسعه آن قویاً به پیشرفت آموزش پیش دانشگاهی کشور منجر گردیده است.

تبادلات بین المللی آموزشی

از سال 1982 تا 2000، کشور چین طی پنج مرحله با سازمان یونیسف UNICEF در حوزه آموزش معلمان همکاری داشته است که از آن جمله می توان به پروژه آموزش معلمان مدارس ابتدایی، آموزش پیش دبستانی و آموزش استثنایی از سال 1985 تا 1989، پروژه آموزش ضمن خدمت معلمین مدارس ابتدایی از سال 1990 تا 1993، پروژه آموزش معلمین مدارس ابتدایی طی سالهای 1994 تا 1995 و پروژه آموزش ابتدایی در نواحی فقیرنشین طی سال 1996 تا 2000 اشاره نمود. در سال 1993، کشور چین به انجام پروژه های مشترک با UNDP در زمینه آموزش معلمان پیش دانشگاهی مبادرت نمود. از سال 1990 تا 1994، کشور چین به انجام پروژه مشترک آموزش ضمن خدمت معلمان مدارس متوسطه با بانک جهانی مبادرت نمود. پروژه دیگر توسعه برنامه های آموزش معلمان طی سالهای 1993 تا 1998 بود. علاوه بر این گسترش تبادلات آموزش معلمان در میان کشور چین و سایر کشورها و نواحی جهان وجود داشته که تبادل نمایندگان، تورهای مطالعاتی، تبادل دانش پژوهان، تأسیس مدارس مشترک و اجرای فعالیتهای تحقیقاتی بر روی آموزش از آن جمله می باشد. علاوه بر این، از معلمان و کادر آموزشی چینی جهت شرکت در سمینارها و سمپوزیوم های بین المللی دعوت به عمل آمده است که این خود رد جهت تقویت فهم دو جانبه و روابط دوستانه و توسعه آموزش معلمان در کشور چین کاملاً موثر بوده است.

آموزش پیش از خدمت معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه

آموزش عالی عمومی معلمان در کشور چین به صورت عمده بر آموزش معلمان مدارس متوسطه متمرکز شده است. طبق آمار بدست آمده طی سال 1998، تعداد 229 مؤسسه آموزش عالی با تعداد 690 هزار دانشجوی ثبت نامی در کشور چین فعالیت دارد. دانشگاهها، مؤسسات آموزش معلمان و کالج های آموزش معلمان همگی از فارغ التحصیلان مدارس تکمیلی متوسطه (Senior) ثبت نام به عمل می آورند. لازم به ذکر است که برنامه های آموزشی 4 ساله عمدتا جهت آموزش معلمان مدارس تکمیلی متوسطه Senior و برنامه های 2 تا 3 ساله آموزشی عمدتاً جهت آموزش معلمین مدارس مقدماتی متوسطه Junior می باشد. از جمله تخصص های آموزشی که در دورههای آموزش معلمان ارائه می گردد می توان به فنون تعلیم و تربیت کودکان، آموزش پیش دبستانی، آموزش های تخصصی، روانشناسی، تکنولوژی آموزشی، ادبیات و زبان چینی، زبان و ادبیات اقلیت های قومی، آموزش سیاست و ایدئولوژی، تاریخ، زبان انگلیسی، زبان روسی، زبان ژاپنی، علوم ریاضی و ریاضیات کاربردی، علوم کامپیوتر، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، جغرافیا، موسیقی، هنرهای زیبا و تربیت بدنی اشاره نمود.

تبادلات بین المللی آموزشی

از سال 1982 تا 2000، کشور چین طی پنج مرحله با سازمان یونیسف UNICEF در حوزه آموزش معلمان همکاری داشته است که از آن جمله می توان به پروژه آموزش معلمان مدارس ابتدایی، آموزش پیش دبستانی و آموزش استثنایی از سال 1985 تا 1989، پروژه آموزش ضمن خدمت معلمین مدارس ابتدایی از سال 1990 تا 1993، پروژه آموزش معلمین مدارس ابتدایی طی سالهای 1994 تا 1995 و پروژه آموزش ابتدایی در نواحی فقیرنشین طی سال 1996 تا 2000 اشاره نمود. در سال 1993، کشور چین به انجام پروژه های مشترک با UNDP در زمینه آموزش معلمان پیش دانشگاهی مبادرت نمود. از سال 1990 تا 1994، کشور چین به انجام پروژه مشترک آموزش ضمن خدمت معلمان مدارس متوسطه با بانک جهانی مبادرت نمود. پروژه دیگر توسعه برنامه های آموزش معلمان طی سالهای 1993 تا 1998 بود. علاوه بر این گسترش تبادلات آموزش معلمان در میان کشور چین و سایر کشورها و نواحی جهان وجود داشته که تبادل نمایندگان، تورهای مطالعاتی، تبادل دانش پژوهان، تأسیس مدارس مشترک و اجرای فعالیتهای تحقیقاتی بر روی آموزش از آن جمله می باشد. علاوه بر این، از معلمان و کادر آموزشی چینی جهت شرکت در سمینارها و سمپوزیوم های بین المللی دعوت به عمل آمده است که این خود رد جهت تقویت فهم دو جانبه و روابط دوستانه و توسعه آموزش معلمان در کشور چین کاملاً موثر بوده است.

آموزش پیش از خدمت معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه

آموزش عالی عمومی معلمان در کشور چین به صورت عمده بر آموزش معلمان مدارس متوسطه متمرکز شده است. طبق آمار بدست آمده طی سال 1998، تعداد 229 مؤسسه آموزش عالی با تعداد 690 هزار دانشجوی ثبت نامی در کشور چین فعالیت دارد. دانشگاهها، مؤسسات آموزش معلمان و کالج های آموزش معلمان همگی از فارغ التحصیلان مدارس تکمیلی متوسطه (Senior) ثبت نام به عمل می آورند. لازم به ذکر است که برنامه های آموزشی 4 ساله عمدتا جهت آموزش معلمان مدارس تکمیلی متوسطه Senior و برنامه های 2 تا 3 ساله آموزشی عمدتاً جهت آموزش معلمین مدارس مقدماتی متوسطه Junior می باشد. از جمله تخصص های آموزشی که در دورههای آموزش معلمان ارائه می گردد می توان به فنون تعلیم و تربیت کودکان، آموزش پیش دبستانی، آموزش های تخصصی، روانشناسی، تکنولوژی آموزشی، ادبیات و زبان چینی، زبان و ادبیات اقلیت های قومی، آموزش سیاست و ایدئولوژی، تاریخ، زبان انگلیسی، زبان روسی، زبان ژاپنی، علوم ریاضی و ریاضیات کاربردی، علوم کامپیوتر، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، جغرافیا، موسیقی، هنرهای زیبا و تربیت بدنی اشاره نمود.

وضعیت آموزش معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه

آموزش ضمن خدمت معلمان در مدارس ابتدایی و متوسطه به دو نوع آموزش با درجه تحصیلی و بدون درجه تقسیم می گردد. طی سال 1991 تا 1995،کمیسیون آموزش ملی به ارائه پیشنهادی در خصوص آموزش مداوم بمعلمان مدارس ابتدایی، آموزش معلمان تازه کار مدارس ابتدایی طی دوره کار آموزی و آموزش مهارتهای پایه به معلمان مدارس ابتدایی مبادرت نمود. آموزش مداوم ابتدائاً در میان معلمان مدارس ابتدایی توسعه یافت. این نوع آموزش عمدتاً تقویت روش تدریس، اخلاق، تئوری های آموزشی و توانایی های آموزشی معلمان برخوردار از آموزش های ضمن خدمت تاکید دارد. دپارتمان ها و مؤسسات آموزش ضمن خدمت معلمان پایه های اصلی آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی به شمار می آیند. آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی خود به دو بخش دوره کار آموزی معلمان تازه کار و آموزش تکمیلی تقسیم می گردد. آموزش هایی نیز در خصوص همکاری های آموزشی، دلسوزی برای دانش آموزان، انس گرفتن با نظام ها و خط مشی های آموزشی، بررسی قوانین متداول در خصوص کتب مرجع به معلمین ارائه می گردد. آموزش تکمیلی نیز به صورت معرفی مسؤولیتهای شغلی، توانایی های آموزشی و بخشهایی از نیازهای تکمیلی در سطوح بالاتر ارائه می گردد. روند آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی، پس بعد از برگزاری پنجمین نشست ملی آموزش معلمان طی سال 1996 سرعت پیدا کرد. در حال حاضر 51 ناحیه در 123 استان، برنامه های آموزش مداوم به صورت تجربی مبادرت نموده اند. طی سال 1997 پیشنهاداتی در خصوص تقویت تجربه منطقه ای آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه توسط کمیسییون آموزش ملی مطرح گردید. در این پیشنهادات، اهداف، محتوا، نحوه اداره، سطح مسؤولیتهای دپارتمانهای اداری ونقشی مؤسسات آموزش معلمان و مؤسسات تحقیقاتی و سمعی بصری تصریح گردیده است. طی سال 1997 دپارتمان آموزش معلمان کمیسیون آموزش ملی به ارائه یک سری ملاک های راهنما در خصوص گسترش دوره های آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه مبادرت نمود. در تألیف کتب مرجع آموزش مداوم معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه از ترکیبی از انتشار کتب ملی و منطقه ای با ارجحیت کتب منطقه ای استفاده می گردد. وزارت آموزش به تألیف تعدادی کتب مرجع ملی ویژه دوره های اجباری عمومی آموزش معلمان از قبیل بررسی تئوری Deng Xiaoping، اخلاق حرفه ای معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه، روش شناسی پایه و تکنولوژی آموزش مدرن مبادرت می نماید. بهبود اخلاق حرفه ای معلمان ابتدایی و متوسطه، بخش اصلی آموزش مداوم است. در سال 1997، دپارتمان آموزش معلمان کمیسیون آموزش ملی، پیشنهاداتی در خصوص تقویت آموزش اخلاق حرفه ای در آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه ارائه نمود که به نظام بندی جهت گیری مدیران، اهداف، محتوا، اقدامات، آزمون ها و سیستم ارزیابی و تقویت اداره و مدیریت آموزشی منجر گردید. علاوه بر این، وزارت آموزش به تصویب قوانینی در خصوص آموزش مداوم معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه به منظور اجرای سیستم آموزش مداوم و شناسایی محتوا، روش ها، نحوه اداره سازمانی، استانداردهای زیر بنایی، آزمون ها و ارزیابی، جوایز و جریمه های آموزش مداوم معلمان مبادرت نموده است. در سال 1999، مجلس ملی، طرح جوان سازی آموزش طی قرن بیست و یکم را در دستور کار خود قرار داد. گفتنی است که پیش نویس طرح مذکور توسط وزارت آموزش ارائه گردیده بود. دو موضوع اصلی در طرح «پروژه تربیت معلم بین دو قرن» وجود داشت. یکی تکمیل آموزش مداوم، آموزش مدیران کنونی و معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه ظرف مدت زمان سه سال و دیگری گزینش و آموزش 100 هزار معلم ذخیره برای مدارس متوسطه فنی حرفه ای و مدارس ابتدایی ظرف مدت زمان دو سال بود. گفتنی است که از میان این افراد تعداد 10000 نفر از طریق برنامه هایی که مستقیماً توسط وزارت آموزش سازماندهی شده است آموزش می بینیند. لازم به ذکر است که وزارت آموزش اکنون در مسیر انجام این طرح است.

آموزش معلمان مقطع ابتدایی

معلمان این مقطع در مراکز تربیت معلم به مدت سه تا چهار سال با استفاده از تکنولوژی ماهواره ای آموزش می بینند و از سال 1986 برنامه های آموزش معلمان این مقطع از طریق تلویزیون ارائه می گردد. موضوعات ارائه شده برای معلمین این مقطع عمدتا در سه زمینه نظریه های مقدما تی، ادبیات و جبر می باشد. معلمین مدارس ابتدایی پس از فارغ التحصیلی از مراکز آموزش متوسطه وقبل از شروع تدریس ملزم به گذراندن دوره های آموزشی در زمینه سیاست، تحصیلات عمومی، اطلاعات علمی، نظریه های آموزشی، هنر، تربیت بدنی و … در مدارس عادی یا مراکز دیگر بوده و سپس برای تحصیلات عالی می باید رهسپار مراکز تربیت معلم گردند.

آموزش معلمین مقطع متوسطه

آموزش معلمین در سطح متوسطه به طور عمده بر آموزش معلمان مدارس ابتدایی، پیش دبستانی و آموزش استثنایی متمرکز شده است. طبق آمار بدست آمده در سال 1998، تعداد 875 کالج آموزش متوسطه معلمان با تعداد 920000 دانشجو فعالیت دارد علاوه بر این، تعداد 811 مدرسه متوسطه آموزش معلمان، 61 مرکز آموزش مربیان پیش دبستانی و 3 مرکز آموزش استثنایی فعالیت دارد. وظیفه اصلی آموزش معلمان در سطح متوسطه، تربیت معلمان مقطع آموزش ابتدایی است. مؤسسات فوق، از فارغ التحصیلان مدارس مقدماتی متوسطه Junior ثبت نامبه عمل آورده و طی دوره های 3 تا 4 ساله به آموزش آنان مبادرت می نمایند. از جمله رشته های درسی ویژه معلمین سطوح متوسطه می توان به دروس اجباری، دروس انتخابی، روش تدریس و فعالیتهای خارج از برنامه اشاره نمود. دوره های اجباری بر آموزش سیاست و ایدئولوژی، روش شناسی زبان چینی، آموزش ریاضیات در مدارس ابتدایی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، تاریخ، جغرافیا، روانشناسی، تعلیم و تربیت کودکان مدارس ابتدایی، آموزش سمعی و بصری پایه، تربیت بدنی، موسیقی، هنرهای زیبا، مهارتهای شغلی و اصول کاربردی کامپیوتر مشتمل می گردد. مطابق با نیازهای آموزش منطقه ای رشته های انتخابی نیز خود بر موضوعاتی مشتمل می گردد که به تعمیق و گسترش معلومات دانش آموزان و پرورش علایق و استعداد آنان منتهی می گردد. علاوه بر عناوین فوق، دورس فنی حرفه ای در جهت برآورده سازی نیازهای توسعه اقتصادی محلی ارائه می گردد. روش تدریس نیز خود بر دیدار از مدارس ابتدایی، بازدید آموزشی، کارآموزی آموزشی و آموزش تجربی مشتمل می گردد. فعالیتهای خارج از برنامه نیز بر سخنرانی ها، ساماندهی گروههایی با علائق تخصصی و بررسی اجتماعی روند آموزش دانش آموزان، علوم و تکنولوژی، هنر و تربیت بدنی مشتمل می گردد. وظیفه اصلی مدارس آموزش معلمان پیش دبستانی در مقطع متوسطه، آموزش مربیان کودکستانی است. طبق آمار بدست آمده در سال 1998، تعداد 61 مدرسه تربیت معلم پیش دبستانی در مقطع متوسطه با 58000 کودک در کشور چین فعالیت دارند. مدارس آموزش معلمان پیش دبستانی در مقطع متوسطه از فارغ التحصیلان مدارس مقدماتی متوسطه Junior ثبت نام نموده و آموزش 3 تا 4 سال ارائه می نمایند. برنامه های درسی بر 4 بخش دروس اجباری شامل آموزش سیاست و ایدئولوژی، زبان چینی، ریاضیات، شیمی، فیزیک، زیست شناسی، جغرافیا، تاریخ، آموزش سمعی بصری پایه، مراقبتهای بهداشتی از کودکان کودکستانی، روانشناسی قبل از دبستان، بررسی آموزش پیش دبستانی، طراحی و جهت دهی فعالیتهای آموزشی پیش دبستانی، و دروس اختیاری موسیقی، هنرهای زیبا، رقص، تربیت بدنی و مهارتهای کاری مشتمل می گردد. علاوه بر این در جهت پوشش دادن به نیازهای مدارس پیش دبستانی محلی، دوره های انتخابی جهت هر چه وسیع تر نمودن معلومات دانش آموزان و پیشبرد علائق و مهارت های تخصصی آنان طراحی گردیده است. آموزش روش تدریس نیز خود بر دیدار از کودکستانهای محلی، مشاهده دقیق رشد جسمی و ذهنی کودکان کودکستانی، کارآموزی آموزشی و آموزش خدمات کودکستانی مشتمل می گردد. فعالیتهای خارج از برنامه نیز با هدف پیشرفت آموزش علوم و تکنولوژی، هنر و تربیت بدنی از طریق برگزاری سخنرانی و انجام همکاری ها و بررسی های اجتماعی صورت می گیرد. وظیفه اصلی مدارس تربیت معلم در سطح متوسطه، آموزش تخصصی معلمان مدارس ابتدایی است. در سال 1998، 33 مؤسسه تربیت معلم با آموزش تخصصی در سطح متوسطه در چین فعالیت داشت؛ سه مؤسسه از این مؤسسات به طور کامل به کار آموزش تخصصی اختصاص نیافته است. مؤسسات آموزش معلمان متوسطه استثنایی نیز به ارائه سه نوع آزمون آموزش ناشنوایان، نابینایان و عقب افتادگان ذهنی مبادرت می نمایند. به طور معمول مدارس مذکور از فارغ التحصیلان مدارس مقدماتی متوسطه Junior ثبت نام نموده و به آموزش آنان طی 3 تا 4 سال تحصیلی می پردازند. این دوره ها نیز خود از 4 قسمت دورس اجباری، دروس انتخابی، روش تدریس و فعالیت های خارج از برنامه متشکل می گردد. دروس اجباری نیز خود در دو بخش دروس اجباری تخصصی و عمومی دسته بندیمی گردد. دروس عمومی نیز خود بر آموزش سیاسی و ایدئولوژی، زبان چینی، ریاضیات، فیزیک شیمی، زیست شناسی، تاریخ، جغرافیا، موسیقی، تربیت بدنی، هنرهای زیبا، اصول تعلیم و تربیت کودکان، روانشناسی پایه، آموزش تخصصی و مهارت های کاری مشتمل می گردد. دروس اختصاصی نیز که به صورت جداگانه ارائه می گردد شامل روانشناسی و تعلیم و تربیت کودک می باشد. روش تدریس نیز بر بازدید از مراکز آموزش استثنایی، کارآموزی و دستیاری معلمان آموزش استثنایی جهت اجرای فعالیتها و تحقیقات آموزشی مشتمل می گردد. فعالیتهای خارج از برنامه نیز بر آموزش علوم و تکنولوژی، هنر، تربیت بدنی، سخنرانی و جمع آوری و انجام تحقیقات اجتماعی مشتمل می گردد که بر تشویق دانش آموزان جهت تدریس داوطلبانه در مدارس استثنایی سازمانهای آموزش محلی تاکید دارد. علاوه بر این، دروس انتخابی آموزش استثنایی در مدارس متوسطه عادی آموزش معلمان نیز ارائه می گردد تا از این طریق فارغ التحصیلان این گونه مدارس قادر به مواجهه با چالش های آتی آموزش کودکان معلول بوده و به هدایت صحیح تحصیلی آنان مبادرت نمایند.

آموزش اساتید دانشگاه

تا سال 1955 هیچ گونه دوره آموزشی خاصی برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ارائه نمی گردید و اکثریت دانشجویان به منظور ادامه تحصیلات خود رهسپار اتحاد جماهیر شوروی سابق می شدند. تا اینکه طی سال 1955 دوره دانشیاری تشکیل شده و تعداد محدودی از دانشجویان بورس تحصیلی دریافت نمودند. طی سال 1978 امکان تحصیل در این دو مقطع فراهم آمد. نهایتا از سال 1982 دولت چین به منظور توسعه نظام آموزش عالی کشور به اقداماتی در جهت ارتقاء سطح کیفی دانشگاه ها مبادرت نمود.

آموزش معلمان اقلیت های قومی

کشور چین،کشور برخوردار از ملیت چند قومی متحد با 56 گروه اقلیت نژادی می باشد. جمعیت اقلیت های قومی کشور بر 108 میلیون نفر برابر با 98/8% جمعیت کل کشور بالغ می گردد. آموزش گروه های اقلیت نژادی،بخش مهم تعهدات آموزش ملی را تشکیل می دهد. کشور چین به تشویق، توسعه آموزش معلمین اقلیت های قومی در جهت پیشبرد توسعه آموزش در نواحی اقلیتی مبادرت می نماید. موسسات آموزش عالی، کالج ها و مدارس متوسطه آموزش معلم آن عمده دار مسئولیت آموزش و پرورش معلمان اقلیت های قومی می باشند.درحال حاضر مرکز آموزش معلمان در شمالغرب و مرکز آموزش معلمان جنوب غربی کشور به فعالیت می پردازند. علاوه بر این بخش هایی از مؤسسات ملی و دانشگاههای جامع نیز به ارائه برنامه هایآموزش معلمان اقلیت های قومی مبادرت می نمایند.

آمار آموزشی

طبق آمار بدست آمده طی سال 2001، تعداد مراکز تربیت معلم کشور چین بر 210 باب با تعداد 35/1میلیون دانشجو بالغ می گردد. با اصلاح کتب درسی و باز آموزی مجدد معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه، سطــح و سابقـه تحصیلـی معلمیـن مـدارس مذکور بصورت قابل ملاحظه ای ارتقا یافته است. طبق آمار بدست آمده تا اواخر سال 2001، تعداد معلمین مدارس بر 7977/5 میلیون نفر بالغ گردیده و تعداد معلمینی که از نظر دانش و سابقه تحصیلی به سطح استاندارد مورد نظر رسیده اند از 1/47 درصد طی سال 1977 به 81/96 درصد ارتقا یافته است. علاوه بر این، تعداد معلمین مقطع سیکل اول بر 3484/3 میلیون نفر بالغ گردیده و میزان معلمینی که از نظر دانش و سابقه تحصیلی به سطح استاندارد مورد نظر رسیده اند از 8/9 درصد طی سال 1977 به 81/88 درصد ارتقا یافته است. تعداد معلمین مقطع سیکل دوم متوسطه نیز بر 840 هزار نفر بالغ گردیده و میزان معلمینی که از نظر دانش و سابقه تحصیلی به سطح استاندارد مورد نظر رسیده اند از 9/45 درصد طی سال 1977 به 71/70 درصد ارتقا یافته است.گفتنی است که ارتقا سطح دانش و سابقه تحصیلی معلمین مدارس ابتدایی و متوسطه نقش مهمی در پیشرفت آموزش و پرورش چین ایفا کرده است. طبق آمار بدست آمده طی سال2000، ازمیان425600مدرس دانشگاهی، بالغ بر39300نفر از مدرک علمی دکتری برخوردار بوده و25900 نفر نیز در سمت دانشیاری فعالیت دارند. علاقه به شغل معلمی درمیان زنان چینی روز به روزافزایش می یابد.تعدادزنان معلم درمدارس مختلف بر000/0 27/ 5 نفر(معادل 5/48 درصدازتعدادکل معلمین) بالغ می گردد.نسبت معلمین زن کمتراز 30سال به 4/5درصد بالغ می گردد.درمدارس متوسطه،نسبت زنان معلم کمتراز رده سنی30 سال دردوره مقدماتی متوسطه بر 8/47 درصد ودردوره تکمیلی متوسطه بر3/44 درصدبالغ می گردد.درمیان اساتید دوره آموزش عالی نیز،نسبت اساتید زن بر 35/37 درصد بالغمی گردد.به طور کلی می توان گفت که3/49 درصد کل اساتید کمتر از رده سنی30 سال را زنان تشکیل می دهندکه بر 50 درصد کل ا ساتید مشتمل می گردد.

در دوازدهم دسامبر سال 1995، مجلس ملی به تصویب قوانین شرایط کاری معلمان مبادرت نمود. در این قانون، استاندارد های استخدامی معلمان، مدارک لازم جهت انجام فعالیت آنان و شرایط دعوت از معلمین و فارغ التحصیلان شایسته جهت تدریس در مراکز آموزش لحاظ گردیده است.