امروز پنجشنبه 01 آذر 1403 http://tafsir.cloob24.com
1

مقدمه:

بررسی نظام های آموزشی کشور ها و مقایسه آنها با یکدیگر برای کلیه کسانی که به نحوی با آموزش و پرورش سرو کار دارند،موضوعی جالب و آموزنده است.برای آن عده که عهده دار آموزش و پرورش فرزندان مردمند، اعم از معلمان، مدیران، کارشناسان و برنامه ریزان آموزشی، اطلاع از وضع مدارس، دانشگاه ها، برنامه ها و هدف های آموزشی بین المللی، و نیز آگاهی از نوآوری هایی که پیوسته در نظام های آموزش و پرورش جهان صورت می گیرد و در دنیای امروز روندی فزاینده دارد،امری لازم و ضروری است، زیرا آگاهی از این اطلاعات به وسعت دید و کارآیی آنها در انجام فعالیت هایشان کمک می کند.باید اذعان داشت که بسیاری از مشکلات و گرفتاری های نظام های آموزشی، به ویژه در کشورهای جهان سوم، از نظر مبانی و اصول وجوهی مشابه دارند و اگر راه حلی برای یکی از این مسایل در گوشه ای از جهان کشف شود، بدون شک اجرای آن در شرایط مساوی در جای دیگر، به همان نتیجه منتهی خواهد شد.بدین جهت،اطلاع از نحوه ی کارکرد سیستم های آموزشی هر کشور و میزان کارآیی آنها برای مسؤلان آموزشی کشور های دیگر امری لازم است.(فرجاد،محمد علی،1390،ص7)میهن ما در حال حاضر یکی از مراحل مهم و اساسی و در عین حال حساس و دقیق خود را در زمینه ی توسعه آموزش و پرورش می گذراند.بدیهی است به موازات بسط و توسعه نهاد آموزش و پرورش باید به مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش دست زد، زیرا اینگونه مطالعات زمینه را برای انتقاد و رفع مشکل های نظام آموزش و پرورش فراهم می کند و اداره کنندگان چنین دستگاهی را در کشف و تحلیل مسایل تربیتی یاری می دهد.به سخن دیگر آگاهی از تغییرات واصلاحاتی که در نظام های تربیتی کشورهای دیگر رخ داده است و مشکلاتی که آنان در اصلاح و توسعه آموزش و پرورش خویش داشته اند و آشنایی با روش ها و تدابیری که برای حل این مشکلات به کار برده اند می تواند ما را در شناسایی مسایل آموزشی و اتخاذ تدابیر شایسته برای حل و فصل رضایتبخش آنها،خصوصا در زمانی که در اندیشه ی بنیاد نهادن نظام آموزشی نوین هستیم، یاری دهد. (آقازاده،احمد،1392،ص2)

0

ساختار آموزشی

در سال 975 میلادی کنگره آمریکا قانون (آموزش برای کلیه کودکان معلول)راتصویب کرد:

این قانون مدارس دولتی را موظف کرد که خدمات آموزشی خاصی را برای کلیه کودکانی که از ناتوانائیهای آموزشی، عاطفی ناتوانائیهای مربوط به رشد و ناتوانائیهای فیزیکی تعریف کرده و ارائه کنند (singer , palfrey , Butler and walker 1989). این قانون در 1990 میلادی اصلاح شد و از آن زمان تاکنون به عنوان قانون آموزش کودکان ناتوان (Disabilities Education Act) و یا IDEA شناخته شده است. (Kauffman and smucker 1995) طبق آمار سال1997،بالغ بر4/4 میلیون کودک مواجه با معلولیتهای جسمانی و ذهنی در مراکز آموزش استثنایی ثبت نام نمودند.این در حالیست که از 95درصد از کودکان استثنایی در مدارس عمومی ثبت نام به عمل آمد.

این قانون ارائه آموزش دولتی رایگان و مناسب برای کلیه کودکان معلول بین سنین سه تا 21 سالگی را الزامی می کند و برای ایالتها بودجه ای در این خصوص در نظر می گیرد که مکمل قانون می باشد. بودجه ها برای هر سیستم آموزشی و هر دانش آموزی که در یک برنامه آموزشی خاصی نامنویسی کرده باشد در نظر گرفته شده است تا جایی که سقف تعداد این دانش آموزان حداکثر تا 12 درصد کل جمعیت دانش آموزی کشور را شامل شود و برای بیشتر از آن بودجه ای در نظر گرفته نشده است.

0

چکیده:

این مقاله به عنوان گزارشی از یافته‌های یک پژوهش گسترده، درصدد است رابطه‌ متغیرهای فیزیکی کلاس درس را با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مورد بررسی قرار دهد. یافته‌های مربوط به عوامل انسانی کلاس درمقاله جداگانه‌ای گزارش شده است.
به منظور انجام پژوهش، 72 کلاس پنجم به صورت تصادفی طبقه‌‌ای و 2188 دانش‌آموز و معلمان این کلاسها ازمدارس ابتدایی استان اصفهان انتخاب شدند.[1] روش مورد استفاده در این پژوهش کمی و کیفی بوده و ابزار جمع‌آوری داده‌ها، فرمهای پرسشنامه، مشاهده و آزمون پیشرفت تحصیلی بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌های کمی پژوهش، با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS صورت گرفته است. نتایج نشان داد که اگر چه رابطه معناداری بین متغیرهای فیزیکی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان وجود ندارد، ولی این متغیرها بر نگرش معلم تأثیرگذار است و نگرش معلم نیز پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین مشخص شد که فضاهای آموزشی مدارس کنونی ما با ویژگیهای روانی کودکان و نوجوانان سازگار نیست. بنابراین، لازم است در این رابطه اصلاحات لازم به عمل آید. متغیرهای فیزیکی، حتی اگر بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموز نیز هیچ تأثیری نداشته باشد، باید به خاطر حفظ سلامت، بهداشت و امنیت روانی آنان مورد توجه قرار گیرند.
1
اندیشه معرفتی،سیاسی و تربیتی جان لاک
فلسفه - تعلیم و تربیت - آموزش و پرورش
آراء تربیتی جان لاک:
جان لاک (1704-1632) یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان انگلسی درسده 17 میلادی است.که به‌طور گسترده به عنوان پدر لیبرالیسم کلاسیک شناخته می‌شود.لاک از مهمترین شارحان نظریه قرارداد اجتماعی و پیروان مکتب تجربه‌گرایی است. نظرات او بر پیشرفت شناخت‌شناسی و فلسفه سیاسی مؤثر بود. پرداخت.از تأثیرگذارترین اندیشمندان عصر روشنگری شمرده می‌شود. بودند. اتفاقاتی که در طول زندگی لاک به وقوع پیوست، یکپارچگی دوباره انگلستان، طاعون بزرگ لندن و آتش‌سوزی بزرگ لندن بود. او مصوبه اتحاد سال 1707 میلادی را به چشم ندید هر چند که فرمانروایان انگلستان و اسکاتلند در طول حیات او پیمان اتحاد شخصی بستند. پادشاهی مشروطه و نظام پارلمانی در طول حیات لاک در مراحل ابتدایی پیدایش خود بودند.(ویکی پدیا دانشنامه آزاد).دیدگاه وبینشی که جان لاک درعرصه ی علم سیاست داشت وجود حکومتی برمبنای رضایت عمومی ملت،برخورداری ازحق مسلم آزادی خواه این آزادی درقالب بیان،قلم ویا اعتراضات مسالمت آمیز و سازنده باشد. اندیشه و شیوه ی تفکر لاک شالوده ی تصویب بسیاری از قوانین وپایه گذاری حکومت درایالات متحده آمریکا شد. امروزه عملکرد بسیاری از قانون گزاران در آمریکا از اندیشه و نظریات جان لاک نشأت می گیرد.لاک دیدگاه هایی نیز در حوزه ی معرفت شناسی در دوره رنسانس داشت.لاک آثار بزرگی از خود برجای گذاشت که مهم ترین آن ها عبارت اند از:تحقیقی درباره ی فهم انسان،اندیشه هایی درباره ی تربیت،درباره ی راهنمایی فهم و دورساله درباره ی فهم.
فلسفه جان لاک:
الف) معرفت‌شناسی: جان لاک در کتاب جستارهایی در فهم بشر، به بیان این مطلب می پردازد که چگونه تصورات ما از تجربه نشأت می گیرد. وی با ساختن زمینه برای شناخت تجربی، به ابطال نظریه تصورات فطری پرداخته، منبع معلومات انسان را تجربه می داند (شنویند، 2003). او تجربه را به دو بخش حسی و فکری تقسیم می کند. تجربه حسی درباره اشیا و فرایندها در دنیای خارج است و تجربه فکری متعلّق به درون و ذهن انسان است (اوزگالیز، 2001). بنابراین، شناخت ما از جهان، یا مستقیماً از طریق حواس است و یا حاصل درون نگری خود ذهن است. البته فاهمه انسان قدرت مقایسه، تجرید، تعمیم و ترکیب دارد و از این طریق، می تواند تصورات خود را به صورت متنوع تری توسعه دهد.لاک همچنین به ردّ اصول فطری اخلاقی می پردازد و بر این باور است که بهترین مفسّرِ باورهای انسآنها عمل آنان است. برای مثال، اگر انسآنها در خصوص لزوم رعایت عدالت و وفای به عهد توافق دارند، این بدان علت نیست که آن اصول فطری است، بلکه بدان علت است که آن اصول با مصالح جامعه سازگار است (توسلی، 1388). اصول عمده نظریه تربیت اخلاقی لاک از دیدگاه های اخلاقی او سرچشمه می گیرد. لاک بر این باور است که آدمی همیشه به دنبال انتخاب لذت و پرهیز از رنج است. لذت و رنج باید معیار نیکی و بدی و یا پیامد آنها باشدبه نظر وی، خیر طبیعی همراه با لذت است و بشر به دنبال این نوع خیر و خوبی است؛ اما همه لذت ها به طور اخلاقی خیر نیست. تنها لذت هایی دارای خیر اخلاقی اند که با اراده فرد همراه باشند و علاوه بر این، لذت ها با فضیلت ها همراه گردند (اسنوک، 1970).
تحلیل:تصورات فطری به آن دسته از تصورات گفته می شود که به طور ذاتی در انسان نسبت به برخی از پدیده ها و کنشها وجود دارد. به عنوان مثال:تصوری که انسان از آتش در ذهن خود ترسیم می کند عمل سوزاندن و پخش حرارت است. او می داند که داخل شدن به آتش برای او صدمات جانی به بار خواهد آورد. بنابراین بر پایه ی ذهنیتی که به طور ذاتی و غریزی از آتش دارد هیچگاه از آتش برای آسیب زدن به خود یا کاربرد های خطرناک بهره نمی جوید. در شناخت بسیاری از پدیده ها در جهان معمولا ما انسانها از حواس پنجگانه برای شناخت اجسام و محرکهای بیرونی استفاده می کنیم. به عنوان مثال: برای تشخیص مزه ی یک ماده ی خوراکی از حس چشایی کمک می گیریم یا برای پی بردن به فاسد یا سالم بودن یک ماده ی خاصی از حس بویایی استفاده می کنیم.
ب) اندیشه‌ی سیاسی: در «دو رساله در باب حکومت»، جان لاک به مخالفت با حق الهی سلاطین پرداخته و معتقد است که همه ی انسان ها به لحاظ وضع طبیعی، آزاد و برابرند و از حقوق طبیعی برخوردار می باشند. نظریات سیاسی لاک بعدها در قانون اساسی آمریکا و نیز در قانون اساسی فرانسه بازتاب یافت.حقوق طبیعی آن حقوقی است که ما به عنوان انسان قبل از اینکه هر حکومت به وجود آید، دارا بوده ایم که حق حیات از آن دسته است. زمانی که لاک از چگونگی ایجاد حکومت صحبت می کند، معتقد است که افراد فکر می کنند شرایط شان در وضع طبیعی، نامطلوب است و از این رو مایلند که برخی از حقوقشان را به یک حکومت مرکزی با حفظ حقوق منتقل کنند و این نظریه قرارداد اجتماعی است. رضایت اکثریت است که برای تعیین حاکمان لازم است. ممکن است دریک حکومت مدنی این اکثریت اختیارات به پادشاه یا وارثین و یا مجلس شورای دموکراتیک اعطا شود.هدف حکومت مدنی قانونی و مشروع، حفظ حیات، آزادی، سلامت و دارایی شهروندان تا حد ممکن و پیگیری و مجازات کسانی است که حقوق دیگران را نقض می کنند. همچنین حکومت مدنی به دنبال خیر عمومی است. حتی اگر در تضاد با حقوق افراد باشد، اما حکومت مدنی غیرقانونی در حفظ این حقوق کوشا نبوده و عموما رفتار خودکامگی را در عملکرد خود پیاده می کند.
تحلیل: جان لاک عموما بر وجود یک حکومت دموکراتیک با رضایت اکثریت، استفاده از نظرهای مختلف با هدف مصلحت عمومی و ملی تاکید دارد. به عقیده لاک یک حکومت جمهوری،قانونی و مشروع سیستمی است که حقوق افراد در آن محترم شمرده می شود. شهروندان و صاحب نظران در چارچوب قانون از حق اعتراض و نقد عملکرد حاکمیت برخوردار می باشند. البته این نکته نیز قابل ذکر است که سردمداران دستگاه حکومتی همواره باید بکوشند مصلحت عمومی را در مصوبات قانونی خود مد نظر قرار دهند. حتی اگر منافع برخی از افراد با نفوذ حکومتی در تضاد با منافع حکومتی و عمومی باشد.
تعلیم و تربیت از دیدگاه جان لاک:
جان لاک درباره‌ی هدف تربیت معتقد است که باید فرد را برای موفقیت در زندگی فردی و عضویت در جامعه یا به‌تعبیر امروزی شهروندی آماده کرد.لاک چهارهدف عمده را برای رسیدن به آن شهروند ایده آل تعریف می کند:
1- فضیلت، یعنی آگاهی بر درست و نادرست
2- حکمت، یعنی یک فعالیت عملی برای اداره‌ی امور خود به‌طرز استادانه
3- تربیت خوب، یعنی احساس وقار که صفتی میان تکبر و فروتنی بسیار است
4- تعلیمات، یعنی چیزی که فقط موجد معلومات ظاهری می‌شود (صص319-318).
لاک معتقداست که خواسته ها وعلایق کودکان نباید موردبی توجهی قرارگیرد.وی عقیده دارد که با کودکان باید بانرمی رفتارشود.باید آنان آزاد گذاشت تابتوانندبازی کنند و اسباب بازی داشته باشند.شلوغ کاری کنند ازبچه ها نباید انتظار داشت که عملکردشان همچون بزرگ ترها باشد.البته این نکته نیز حائزاهمیت است که نباید صرفا هرچیزی ر اکه کودک دلش خواست در اختیار او قرار داد بلکه باید با استفاده از شیوه های تربیتی مناسب ازتبعات انجام این گونه اعمال جلوگیری کنیم.
او برنامه‌ی آموزش خود را با یاد دادن خواندن و نوشتن و نقاشی آغاز کرده، پس از آموختن زبان مادری آموختن یک زبان دیگر برای ارتباط با فرهنگ کشوری دیگر را لازم شمرده و آموختن زبان لاتین و ادبیات کهن را نیز مفید می‌داند. او تعصب خاصی نسبت به زبان انگلیسی داشت و دانستن آن‌را بسی مهم‌تر از دانستن ادبیات باستان یونان و روم می‌دانست. تعلیم ریاضیات، علوم طبیعی، زیست‌شناسی، جغرافیا، تاریخ، و هنر نیز جزء برنامه‌ی درسی لاک است (مایر، ج1، 1384، صص320-319به نقل ازحشمت الله سمیعی شیرده). او مانند کمنیوس آموزش یک شغل را برای تندرستی و تربیت اخلاقی به جوانان توصیه می‌کند و سیر و سفر را نقطه‌ی پایانی تربیت می‌داند (کاردان، 1381، ص122به نقل ازحشمت الله سمیعی شیرده).
تحلیل بندفوق:جان لاک معتقد است که با آموزش یک زبان خارجی درکنار زبان مادری، رشد فکری و اجتماعی کودک را می توان افزایش داد.زیرا هنگامی که کودک درکنار زبان وخط معیار ورسمی، با خط و زبان معیارکشورهای دیگرآشنایی پیدامی کند حتی اگراین آشنایی نسبی باشد، می تواند کودک راتا حدود زیادی با آداب ورسوم وفرهنگ و آرمان های آن کشور آشنا نماید.از آنجایی که زبان انگلیسی زبان بین المللی است ودربسیاری ازمحافل رسمی جهان پرکاربرد می باشد. امروزه یادگیری و حتی نحوه ی آموزش این زبان خارجی ازدغدغه های مراکز آموزشی به ویژه در کشورهای آسیایی می باشد.البته درکنار زبان انگلیسی زبان روسی،فرانسوی و آلمانی نیز در برخی از کشورها به ویژه کشورمان ایران به طور غیررسمی آموزش داده می شود وعلاقه مندانی نیز به همراه خود دارد. امروزه آموزش زبان به خصوص زبان انگلیسی نیازمند یک برنامه ریزی مدون و کاربردی می باشد که در کشورما نیز از ابتدای دوره ی اول متوسطه تاپایان دوره ی دوم در قالب برنامه درسی گنجانده شده است.لاک همچنین بر این عقیده است که شغلی که ی نوجوان یا جوان درآینده ی خود در نظردارد باید سلامت اخلاقی و هم صحت جسمی او را به طور معمول تضمین نماید.انتخاب یک شغل مناسب با درآمد ایده آل از دغدغه های فکری جوانان امروزی است.این نکته را باید متذکر شد.درآمدایده آل صرفا به این معنانیست که الزاما شغل برگزیده شده توسط یک جوان هنگفت و پرسود باشدبلکه باید شغلی باشد که یک جوان یا نوجوان درآن به آرامش روانی ایده آل برسد. جان لاک همچنین سفر کردن و آشنایی با فرهنگ های کشورهای دیگر رانیز مکمل فرایند تربیتی می داند.
منابع:
تحلیل و بررسی فطرت در آثار شهید مطهری،بهزاد آروانه، محمد داوودی،سال دوم،شماره اول،بهار 1390
اندیشه جان لاک در حوزه ی فلسفی سیاسی،ویلیام آزگالیس،ترجمه نفیسه جلالی
فلسفه تعلیم و تربیت.انتشارات حوزه و دانشگاه
sameyh.blogfa.com حشمت الله سمیعی شیرده
1

راهبردهای فراشناختی تدابیری هستند برای نظارت بر راهبردهای شناختی و کنترل و هدایت آن ها.به عنوان مثال وقتی دانش آموزی برای شرکت در امتحان پایان ترم مطالبی را که قبلا مطالعه کرده است مجددا مرور می کند؛نکات مهم را یادداشت کرده، قسمت های مهم کتاب را برجسته سازی می کند،در واقع دانش آموزاز راهبرهای شناختی استفاده کرده است. حال اگر دانش آموزبخواهد پس ازمطالعه ویادداشت برداری، به سوالات پایان هر فصل پاسخ دهد،یعنی از خودآزمون بگیرد،این ارزشیابی یک نوع راهبرد فراشناختی می باشد.

1) راهبرد برنامه ریزی

3) راهبرد نظم دهی

برنامه ریزی

نظارت و ارزشیابی

نظم دهی

آموزش راهبرهای یادگیری: شناختی و فراشناختی

دراینجا روش هایی بیان می شود که معلم به کمک آن ها می تواند راهبرهای مفید وکارآمدیادگیری ونحوه ی مطالعه ی صحیح را به دانش آموزان آموزش دهد.مهم ترین این روش ها عبارت اند از:پس ختام(پس خبا)،کاپس،مردر،آموزش دوجانبه(آموزش متقابل)،مطالعه مشارکتی،آموزش هم شاگردی و پرسیدن دوجانبه.(علی اکبرسیف1393ص329)

روش پس ختام (پس خبا)

این روش PQ4R یا PQRST نیز نامیده می شود.(توماس و رابینسون،1982به نقل از علی اکبر سیف). این روش شامل شش مرحله می باشد که به ترتیب عبارت اند از:پیش خوانی(preview):دراین مرحله به صورت روزنامه وار مطالب یا یک فصل ازکتاب را می خوانیم تا برداشتی کلی از موضوع داشته باشیم.قسمت های مقدمه،متن،تیترها و عناوین ازجمله قسمت هایی هستند که به شکل گذرا آن ها را می خوانیم.مرحله دوم سوال کردن از خود(Question):دراین مرحله،با خواندن هرقسمت یا فصلی از کتاب از قسمته های مهم برای خودسوال طرح می کنیم خود عناوین نیز می توانند موردپرسش قرار گیرند به عنوان مثال: برای تدریس درس نیرو و کار ابتدا اولین سوالی که به ذهنمان می رسد ودر عین حال ساده و پایه است،تعریف علمی نیرو وکاراست. یا این که سوال طرح کنیم برای هریک از موارد فوق مثال هایی ذکر شود. مرحله ی بعد خواندن(Reading):دراین جا مطالب به طور کامل وبا دقت مطالعه می کنیم.سعی شود تاسرعت مطالعه مطابق با سطح دشواری یا آسانی مطالب تنظیم شود. مرحله تفکر(Reflect):دراین مرحله بین مطالب جدید و مطالب آموخته شده ی قبلی ارتباط ایجاد می کنیم. پیوند بین نکات اصلی و فرعی و پاسخ به مسائل مطرح شده درکتاب از کارهایی هستند که باید در این مرحله انجام می دهیم.یعنی فراگیربا استفاده از ذهن خود کنکاش می کند. حفظ کردن(Recite):دراین وهله مطالبی را که خوانده ایم برای خود تکرار می کنیم. تکرار کردن باعث حفظ مطالب درسی می شود.به سوالاتی که طرح کرده ایم جواب می دهیم بدون این که به درس یا آن قسمت از کتاب مراجعه کنیم. حفظ کردن به ما کمک می کند تا قسمت هایی را که خوب یادنگرفته ایم شناسنایی کرده و از نو مطالعه کنیم.. مرورکردن(Review):هنگامی که خواندن کل یک کتاب را به پایان رساندیم.نوبت به مرور مطالب می رسد.به سوالات بدون مراجعه به منبع یا متن درسی پاسخ می دهیم. مرور همان دوباره خواندن است اما برای همه ی دروس وکتاب ها مورد استفاده قرا نمی گیرد.

نکته:راهبرد حفظ کردن برای فصل های معین یک کتاب اما راهبرد مرور برای کل یک کتاب درسی به کار گرفته می شود.

روش کاپس

همان طور که گفته شد روش پس خبا برای متون علمی مفید می باشد.اما از روش کاپس(CAPS) برای مطالعه متون و منابع ادبی استفاده می شود. وولفلک(2004) این روش را معرفی کرده است.(به نقل از ویکی پدیا.دانشنامه ی آزاد) این مرحله شامل چهار مرحله است:

1) چه کسانی شخصیت های(Characters) داستان را تشکیل می دهند؟

2) هدف(Aim) از نوشتن این داستان چیست؟

3) چه مشکلی(Problem) در جریان داستان پیش آمده است؟

4) چگونه می توان این مشکل را حل(Slove) کرد؟

روش مردر

شامل موارد زیر است:

1) حال و هوا (mood): پیش از شروع مطالعه ی حال و هوای آن را پیدا کنید یعنی سرحال و آماده ی یادگیری باشید و تا پایان مطالعه آن حالت را حفظ کنید. از روش Relaution برای یادگیری استفاده می کنیم. افکارمثبت را جایگزین افکار منفی می کنیم.

2) درک وفهم (Understand): تا جایی که می توانیم مطلبی را که می خوانیم به طور عمیق درک کرده و قسمت هایی را که متوجه نمی شویم، علامت گذاری می کنیم تا دوباره به آن ها برگردیم.

3) یادآوری (Recall): نه تنها مطلبی را که خوانده ایم به یاد می آوریم؛ بلکه آن را از طریق تجزیه و تحلیل مفاهیم کلیدی و تفکر تغییر شکل داده و به زبان معیار و قابل فهم بازگو می کنیم.

4) کشف وهضم (Detect and Digest)::به قسمت های قبلا خوانده شده بکه آن ها را نفهمیده ایم مراجعه می کنیم از راهبردهایی به جز آن چه که به کار بسته ایم، استفاده می کنیم. مطالب پیچیده را به اجزای ساده تر تجزیه کرده و از منابع مختلف مانند کتاب ها و مقالات علمی و دیگر معلمان کمک می گیریم.

5) لسط و گسترش (ٍExpand): به مطالب خوانده شده شاخ و برگ می دهیم. سولاتی را که ممکن است از نویسنده ی کتاب در صورت دسترسی به او داشته باشیم، از خودمان می پرسیم؛انتقادات و پیشنهادات خود را بیان می کنیم. 6) مرور و پاسخ (Review)::به مطالب خوانده شده شاخ و برگ می دهیم. سوالاتی را که ممکن است از نویسنده ی کتاب در صورت دسترسی به او داشته باشیم، از خودمان می پرسیم؛انتقادات و پیشنهادات خود را بیان می کنیم.

روش آموزش متقابل (آموزش دو جانبه)

به کمک این روش می توان چهار راهبرد(استراتژی) را آموزش داد: سوال کردن، خلاصه کردن، توضیح دادن و تبیین نکات پیچیده و پیش بینی رویداد های آینده. روش آموزش متقابل به صورت گروهی اجرا می شود که در آن گروه های 2 الی 4 نفره یک گروه یادگیری را تشکیل می دهند.. این روش برای موضاعات درسی که جنبه ی عملی دارند، کاربرد دارد. برای آموزش درس های علوم و مطالعات اجتماعی این روش توصیه می شود. لازم به ذکر است این روش مستقیما از اندیشه های ویگوتسکی پیروی می کند.(علی اکبرسیف،1393،ص319).طبق نظریه ی ویگوتسکی، کودکانی که به مرحله ای از رشد نرسیده اند که بتوانند در پیش خود موضوعی را بیاموزند؛می توانند به کمک معلم یا کودکان آگاه تر در یادگیری آن موضوع توفیق حاصل کنند.(همان منبع،ص319).

روش مطالعه مشارکتی:

دراین روش،یادگیرندگان به صورت دو نفری با هم کار می کنند و به نوبت خلاصه ی مطالبی را که مطالعه کرده اند، برای هم می گویند؛ نفر اول نقش توضیح دهنده و نفر دوم نقش شنونده را ایفا می کند. وولفلک (2004) برای روش مطالعه مشارکتی تعری زیر را ارائه داده است: یک روش یادگیری که در آن دو دانش آموز به نوبت مطالب خود را خلاصه کرده و آن خلاصه ها را مورد نقد قرار می دهند.(ص499 به نقل از علی اکبر سیف).

روش هم شاگردی

روش پرسیدن دو جانبه:

می توان نتیجه گرفت: مهارت های یادگیری مطالعه ی صحیح نه تنها در فرایند یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یا فراگیران تأثیرگذار است. بلکه این مهارت ها را می توان توسط دانش آموز و معلم آموزش داد. دانش آموزان باید بتوانند با توجه به این مهارت ها، در عمل بر فرایند یادگیری و ارزشیابی خود نظارت داشته باشند. تا بتوانند یادگیری مطلوبی داشته باشند. به این ترتیب می توانند انگیزش لازم را برای ادامه ی مسیر یادگیری پیدا کنند.

منابع و مآخذ:

2.شعبانی، حسن. «آموزش مهارت ها و راهبرد های تفکر»، انتشارات علوم تربیتی، تابستان 1394

0

آموزش و پرورش ایران و فرانسه

نظام آموزش و پرورش ایران

تاریخچه

نظام آموزش و پرورش نوین ایران از کودکستانها، دبستانها، مدارس راهنمایی، دبیرستانها، دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی تشکیل شده است. مقدمات ایجاد این نظام، از زمان تأسیس دارالفنون، در سال 1228 هجری شمسی و وزارت علوم در 1232 هجری شمسی فراهم شد و بعد از انقلاب مشروطیت به تدریج سازمان و تشکیل یافت.

سیر تحولی و رشد

پس از مشروطیت و سالهای بعد از آن، تعداد معدودی مدارس جدید بوسیله میسیونرهای مذهبی، فرهنگ دوستان، تحصیل کرده‌های خارج، و دولت ایجاد شد. تأسیس این مدارس که برنامه‌های آموزشی آنها، به اقتضای زمان، ارجحیت فراوانی بر مکتب خانه‌ها داشت، تحت تأثیر نفوذ فرهنگ و تمدن اروپایی صورت گرفت و کوشش و تلاش فرهنگ دوستان و روزنامه‌های روشنگر و ترقی خواه که در خارج به زبان فارسی منتشر می‌شد در بنیان گرفتن آموزش و پرورش سهم بسزایی داشت.

انقلاب مشروطیت، صدور فرمان و تدوین قانون اساسی و متمم آن در سالهای 1285 و 1286 هجری شمسی، زمینه نضج نظام آموزش و پرورش را میسر ساخت و همزمان با آن، تقاضاهای اجتماعی برای آموزش و پرورش افراد جامعه نیز فزونی گرفت. اصل هجدهم متمم قانون اساسی مشروطیت تحصیل و تعلیم علوم و معارف و صنایع را مگر آنچه شرعاً ممنوع باشد، آزاد اعلام کرده، اصل نوزدهم به متمرکز بودن آموزش و پرورش و مسئولیت دولت در تأسیس و اداره مدارس اشاره می کرد: تأسیس مدارس با مخارج دولتی و ملی و تحصیل اجباری باید مطابق قانون وزارت علوم و معارف مقرر شود.

تحلیل نظام آموزش و پرورش ایران

ابتدا به ظهور و رونق مدارس جدید خصوصی و دولتی می‌توان اشاره کرد که قبل و بعد از مشروطیت پیدایش یافته، در صدد بر آمدند آموزش و پرورش عمومی در بین آحاد مردم گسترش دهند. این مدارس برای تحقق آرمانها و بر اساس قوانینی که صرف‌نظر از تفاوتهای اجتماعی، فرصتهای برابر آموزش و پرورش را به مردم نوید می دادند، تأسیس شدند. تحولات اجتماعی و عوامل چندی در سالهای بعداز انقلاب مشروطیت چنین آموزش و پرورشی را متناسب و مطلوب جلوه می‌داد.

دوره بعد از مشروطیت تا ظهور رضاخان را می‌توان دوره عدم ثبات اوضاع سیاسی و خرابی اقتصاد کشور دانست. هنوز بعد از دگرگون شدن نظام حکومتی و استقرار نظام جدید، دستگاه حکومتی کارآمدی بوجود نیامده بود. به علت مسائل و مشکلات داخلی و مداخله خارجی، در زمینه آموزش و پرورش چندان گام مهمی برداشته نشد و علی‌رغم تلاشهای صدر مشروطیت و هدفها و برنامه‌های پیش بینی نشده، فقط چند مدرسه تأسیس شد و تعداد دانش آموزان چندان تغییری نکرد.

در اوان سلطنت رضا شاه بیشترین کوششها در جهت تقویت و تجدید سازمان ارتش و تحکیم وحدت ملی و استقرار یک حکومت مرکزی قدرتمند مصروف شد. لذا، به آموزش و پرورش توجه چندانی مبذول نشد. مع هذا، قدمهای برداشته شده مبنای اقدامات آتی شد. در این دوره، برنامه تحصیلات ابتدایی و متوسطه تدوین شد که به موجب آن، آخر هر شش سال، می‌بایستی امتحانات نهایی عمومی به عمل آید. تأسیس دانشسراهای مقدماتی و بالاخره تأسیس دانشگاه تهران درسال 1313 هجری شمسی اساس اقدامات آتی را فراهم کردند.

عملکرد آموزش و پرورشی ایران

از زمان مشروطیت تا انقلاب اسلامی 1357، نشان می‌دهد که علی‌رغم پیش بینی‌ها و قوانین مصوبه، تعمیم آموزش ابتدایی، طی این مدت طولانی، میسر نشد و دولتهای وقت، عملا از عهده اجرای قوانین مصوبه و تحقق هدفهای آموزشی کشور برنیامدند. سایر جنبه‌های آموزش و پرورش، از جمله فلسفه و سیاست و خط مشی‌ها، رویه‌ها، برنامه‌ها و سازمان و مدیریت آن نیز به علت ناهماهنگی با ویژگیهای فرهنگی و نیازهای عمومی جامعه، کارآمد و مؤثر واقع نشدند و اگر احیانا توانستند جا بیفتند و نهادی شوند، عملا نظام آموزش و پرورش را با مشکلات روزافزونی مواجه ساختند.

وضعیت نابرابر آموزش و پرورش در ایران

نظام آموزش و پرورش در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 با تغییراتی جدی مواجه شده است که البته اجتناب ناپذیر است. آهنگ این تغییرات پرنوسان بود. اما می توان تغییر مدام را ویژگی بارز این نظام برشمرد. این تغییرات به اشکال مختلفی نظیر تلاش برای ایجاد نظام تربیت و پرورش اسلامی، تغییر نظام متوسطه، طرح ادغام، طرح احیا و بالاخره اخیراً در شکل انقلاب فرهنگی و اسلامی سازی نظام آموزش و پرورش پس از حدود 30 سال از عمر انقلاب اسلامی دیده شده است. تازه ترین این بحث ها به اشارات وزیر جدید آموزش و پرورش و برنامه های وی برای تغییر نظام آموزشی و محتوای کتاب ها مربوط می شد. قدر مسلم آنکه سیاست، بخشی از ویژگی های نهادهای جامعه ایرانی از جمله نظام آموزش و پرورش است که در قالب تغییر افراد یا تغییر رویه ها بروز می یابد. در هر دو حالت نتیجه یکی است؛ نبود تثبیت و استقرار نهاد در جامعه.

اما این موضوع همه تهدیدها و چالش های پیش روی نظام آموزش و پرورش نیست. تعلیم و تربیت در ایران دچار برخی ناسازه هایی است که به ویژه بنیان های تربیتی آن را با چالش هایی جدی مواجه ساخته است. در ادامه کوشش شده به برخی از این ناسازه ها اشاره شود.

برای دریافت مقاله آماده مقایسه آموزش و پروش ایران و فرانسه کلیک کنید.

0
چکیده:
در این مقاله به بررسی نقاط قوت و نقاط ضعف هر یک از نظام های آموزشی ایران و کره ی جنوبی پرداخته شده است.هدف از این مقایسه شناسایی این نکات در آموزش و پرورش هر یک از این کشور هاست. همچنین در این مقاله به تشریح هریک از مقاطع تحصیلی دو کشور پرداخته شده است.آموزش معلمن نیز یکی دیگر از مواردی است که بیان شده است.قابل ذکر است تا جای ممکن به بیان شباهت ها و تفاوتهای دو نظام آموزشی نیز پرداخته شده است.آموزشهای رسمی و غیر رسمی دو سیستم آموزشی یکی دیگر از مواردی است که در این مقاله به ذکر آنها پرداخته ایم. باشدکه با بررسی هربخش از این نظام ها سعی در ارائه ی راه حل های پیشنهادی در رابطه با سیستم آموزشی کشور خودمان داشته باشیم.در پایین این نکته قابل ذکر است که هدف مشترک آموزش در کره خدمت و وفادار ی به جامعه و دولت است.

کلید واژه: آموزش ابتدایی,آموزش معلمین,اهداف آموزش و پرورش,ضمن خدمت معلمان,آموزش عالی,آموزش بزرگسالان
0
بررسی آموزش و پرورش کره جنوبی

- آموزش وظیفه یی همگانی است. این امر خاص آموزشگاه یا دانشکده یا دانشگاه نیست، بلکه همه در این امر مشارکت و آن را وظیفه یی ملی تلقی می کنند. موسسه ها و سازمان های بخش عمومی و بخش خصوصی و حتی بخش های اطلاع رسانی نیز در این زمینه همکاری کرده و آن را مسوولیت خویش قلمداد می کنند. سازمان هایی مانند:

تلویزیون آموزشی:EBS این تلویزیون با در اختیار داشتن پنج کانال آموزشی همسان، آموزش مهارت های اساسی مرحله ابتدایی را عهده دار است و دانش آموختگان را برای مرحله متوسط آماده می سازد.

روزنامه چوسون (:(CHOSON این روزنامه مخصوص آموزش کودکان است و ضمن درج مطالب آموزشی کودکان، رویدادها و خبرهای مدارس را نیز منعکس می سازد. ارائه گزارش هایی از موضوع های آموزشی و همچنین برگزاری مسابقه ها و تمرین های آموزشی، معرفی کتاب های موجود در بازار کتاب و فیلم های کارتون، طرح و بررسی موضوع های مرتبط با آموزش مرحله ابتدایی و مرحله متوسطه از جمله مطالب این روزنامه است. این روزنامه همه ساله 400 آموزگار را به حساب خود به کشور ژاپن اعزام می کند تا با پیشرفت های علمی آن کشور آشنا شده و تجارب ژاپنی ها را به کره منتقل کنند. علاوه بر این همه ساله تعداد 100 آموزگار از سوی این روزنامه به کشور چین اعزام می شوند تا از نزدیک پیشرفت های سریع چین را مشاهده کرده و زمینه ارتقای کیفی خویش را فراهم سازند.

شرکت های بزرگ: شرکت هایی مانند LG همواره در امر آموزش مشارکت فعال دارند. این شرکت با احداث مدارس و دانشگاه و تجهیز بسیاری از کارگاه ها و تالارهای اجتماعات در این امر ملی همیاری می کند. کارگاه فضا و فضانوردی از جمله وظایف شرکت یونگ است: این شرکت تجهیز این کارگاه را در هنرستان ها عهده دار است و سالانه مبلغ 75 هزار دلار بابت پژوهش و فعالیت های تحقیقاتی هزینه می کند. همچنین رصدخانه بزرگی در کره وجود دارد که یکی از شرکت های معروف کره یی از آن حمایت و پشتیبانی می کند. تعدادی از کارگاه های دانشکده های فنی توسط شرکت های بزرگ مانند سامسونگ و... تجهیز و راه اندازی می شوند.

کتابخانه عمومی: کتابخانه ملی نیز نقش خود را در ایجاد انگیزه و ترغیب نوجوانان به افزایش آگاهی و دانستنی ها و انجام تحقیق و پژوهش ایفا می کند. کتابخانه ملی ساختمانی را به عنوان کتابخانه کودکان در نظر گرفته تا از طریق آن کودکان را به امر آموزش و افزایش دانستنی ها ترغیب کند. شعار این کتابخانه چنین است: «افزایش آگاهی ها کشور را توانمند می سازد».

در کشور کره برای آموزش عمومی و آموزش دانشگاهی یک وزارتخانه در نظر گرفته اند و آن را «وزارت پرورش و توسعه نیروی انسانی» نام گذاری کرده اند. از همین منظر ارتباط آموزش با بهره وری نیروی انسانی نزد کره یی ها روشن و به تبع آن هماهنگی و ارتباط آموزش با آموزش حرفه یی و بازار کار نیز آشکار می شود.

- آموزش ابتدایی در کره اجباری است و به میزان 99 درصد رایگان است. درصد ناچیز باقی مانده نیز از نظر کره یی ها جنبه نمادین و سمبلیک دارد.

- آموزش متوسطه مشتمل بر چهار بخش مجزا است: آموزش عمومی، آموزش حرفه یی (کشاورزی، صنعتی و...)، آموزش تخصصی (علوم و هنر) و آموزش زبان (انگلیسی، اسپانیایی و...)

- مدت زمان آموزش دانشگاهی چهار سال است اما دوره تحصیل در دانشکده های پزشکی و دندانپزشکی شش سال است.

- کارشناسان آموزشی (مغزهای متفکر، برنامه ریزان و مجریان) همگی کره یی و در علوم و تکنولوژی سرآمد هستند.

- کیفیت در محیط های آموزشی و زیرساخت ها یا ارکان اساسی آموزش به شدت رعایت می شود.

- مدارس توسط دولت های محلی اداره می شود اما بودجه آنها به طور یکسان از وزارتخانه تعیین و ابلاغ می شود. با وجود اداره مدارس توسط حکومت های محلی معهذا ضوابط و مقررات در هر ایالت تفاوت چندانی با دیگر ایالت ها ندارد.

- علاوه بر اینها برنامه آموزشی خاصی برای آموزگاران پیش بینی شده که بنابر میل خویش در ایام مرخصی می توانند در این برنامه ها شرکت کنند.

- معلمان را پیش از شروع به کار می آزمایند و آنان پس از موفقیت در آزمون فعالیت خویش را آغاز می کنند.

- سطح زندگی مردم به طور کلی بالااست و حقوق معلمان در بدو استخدام معادل 2500 دلار امریکا است.

- هر نهاد آموزشی شعار خاص خویش را دارد و هر کلاس نیز شعاری دارد. آمیزه یی از ارزش ها به عنوان شعار همواره بر سردر موسسات و سربرگ نامه ها و کتاب های چاپی نهاد آموزشی نقش می بندد و نهاد مزبور تمامی تلاش خود را برای تحقق آن به کار می بندد.

- در کلاس درس تابلویی نصب شده است که شعار آن نهاد آموزشی در آن ثبت و معرفی شده و همراه با ذکر تعداد دانش آموزان و ترکیب آنها است.

- در هر کلاس تصویری بزرگ از دانش آموزان آن کلاس نصب شده و در آن امیدها و آرزوهای آینده آنها به صورت مجزا ترسیم شده است.

- هر دانش آموز کلاس دوم ابتدایی می تواند براساس سهمیه در نظر گرفته شده موضوع ها و مسائل مرتبط با آموزش را به منظور بحث و تبادل نظر مطرح و به همراه دیگر همکلاسی هایش در این موضوع بحث کند. دیگر دانش آموزان در کلاس های بالاتر نیز از چنین حقی برخوردار هستند.

- مردم کره جنوبی اهتمام و عنایت خاصی به زبان انگلیسی دارند. در مدارس ابتدایی واحدی به این مهم اختصاص داده شده که دارای بخش های مختلف است و هر بخش به جنبه هایی از زندگی و فضای متعلق به آن از قبیل بیمارستان، فرودگاه، خانه، مدرسه و... اختصاص دارد و کلمات و جملات مورد نیاز در این فضاها را آموزش می دهد.

- در مدارس کره جنوبی نظارت پرورشی وجود ندارد و ارزیابی توسط مدیر مدرسه انجام می شود.

- همه ساله مبالغی به حقوق معلم ها افزوده می شود که مبنای آن ارزیابی مدیر مدرسه است. البته اظهارنظر اولیا دانش آموزان و خود دانش آموزان در آن بی تاثیر نیست.

- برنامه های آموزشی معلمان همواره در مدت مرخصی و عمدتاً در تابستان انجام می گیرد. این برنامه ها براساس نیازهای آموزشی آموزگاران است و هیچ گونه ارتباطی به اضافات سالانه ندارد.

- مدارس در تعطیلات نیز برای فعالیت های فوق برنامه مانند ورزش و موسیقی باز هستند و فعالیت مزبور زیر نظر گروهی از داوطلبان که از خارج مدرسه هستند انجام می پذیرد.

- شروع کلاس درس ساعت 30/8 صبح است. نیم ساعت اول، وقت آزاد است و در این مدت اقدامات و فعالیت های مربوط به کلاس درس انجام می پذیرد یا اینکه زبان انگلیسی قرائت می شود یا وقت قرائت آزاد است. زنگ اول از ساعت 9 صبح شروع می شود و تا ساعت چهار یا پنج بعدازظهر ادامه می یابد. در خلال این مدت برنامه هایی برای تبادل نظر،بازنگری و پاسخ به سوال های دانش آموزان وجود دارد. همچنین در این مدت به دانش آموزان غذا داده می شود.

- در هر مدرسه یک خانم پرستار وجود دارد، او از آموزگاران مدرسه است که آموزش های لازم را در این خصوص دیده است. هر دانش آموز دارای پرونده بهداشتی خاصی است که به هنگام ضرورت مورد استفاده والدین دانش آموز قرار می گیرد. همچنین این پرونده به عنوان سابقه بهداشتی دانش آموز است.

- همه ساله وجوهی به منظور تعمیر و نگهداری تجهیزات و اثاثیه اداری به مدارس تخصیص می یابد و هر مدرسه دارای واحدی است که مسوول نگهداری اموال و چگونگی هزینه کردن آن است.

- تعداد دانش آموزان به طور متوسط در هر کلاس مرحله ابتدایی بین 32 تا 35 نفر است.

- نظافت و بهداشت مدرسه به طور کلی از جمله وظایف دانش آموزان است، به جز نظافت دستشویی ها که به طور مشخص توسط شرکت های خاصی انجام می پذیرد.

اقتصاد

کره جنوبی دومین رشد سریع اقتصادی دنیا در 4 دهه اخیر را دارا می‌باشد. این پیشرفت قابل توجه که کره جنوبی را در کمتر از نیم قرن بدل به کشوری پیشرفته و ثروتمند نمود، اغلب معجزه رودخانه هان نامیده می‌شود و در مجامع بین‌المللی صفت ببر آسیارا برای این کشور به ارمغان آورده‌است.

امروزه اقتصاد موفق کره جنوبی الگویی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه‌است. کره جنوبی اکنون دارای اقتصاد توسعه یافته چندین هزار میلیارد دلاری است و توسط بانک جهانی جزءاقتصادهای با در آمد بالا و به عنوان یکی ازاقتصادهای پیشرفته طبقه بندی شده‌است و در همین راستا سئول، پایتخت این کشور یکی از ده شهر برجسته اقتصاد ی و مالی جهان است. کره جنوبی علی‌رغم کمبود منابع طبیعی و دارابودن کمترین مساحت در میان کشورهای جهان به عنوان یکی از اقتصادهای نیرومند دنیا تلقی می‌شود.

اقتصاد کره جنوبی، چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا و سیزدهمین در دنیاست.

همانند آلمان غربی و ژاپن، صنعتی سازی سریع از دهه 1960 کره جنوبی را به یکی از بزرگترین کشورهای صادر کننده در جهان تبدیل نمود. این کشور هفتمین شریک بزرگ تجاری آمریکاست. کره جنوبی دومین میزان ذخایر را درمیان کشورهای توسعه یافته داراست و همچنین ششمین ذخایر ارزهای خارجی را در جهان داراست

زبان کره جنوبی

زبان کره ای ارتباط ساختاری با زبانهای ژاپنی و مغولی دارد` گرچه از نظر گرامری تحت تاثیر زبان چینی است ولی لحن و آهنگ آنرا را بهمراه ندارد

تعداد بسیار زیادی واژه های هم ریشه با چینی ٬ در زبان کره ای وجود دارد از برداشت و مفهوم نگاشته های قدیمی چینی اعتقاد بر این شده است که واژه های هم ریشه یا چینی مدتی قبل از قرن دوم قبل از میلاد وارد کره شده اند آنها به زبان کره ای صحبت می کردند ولی به چینی نگارش می نمودند سیستم نگارش کنونی یا خط بومی که بنام هانگول شناخته می شود در قرن پانزدهم بوسیله پادشاهی بنام سجونگ ابداع و تهیه شده است که نتوانست زبان کلاسیک چینی را بخواند

زبان کره ای جدید و امروزی ترکیبی از هانگول و کارکترهای ویژه ای از زبان چینی است که بصورت محدود برای نوشتن استفاده می شود تقریبا امروزه هزارو سیصد کارکتر چینی در زبان کره ای مورد استفاده دارد زبان انگلیسی بعنوان زبان دوم در مدارس آموزش داده می شود ولی هنوز زبان چینی نیز زبان دوم بسیاری از مردم کره جنوبی محسوب شده و در مدارس اموزش داده می شود.

مختصری از کره جنوبی

شعارملی: به تمامی انسان ها فایده برسانید

پایتخت:سئول

واحدپول:وون

زبان رسمی:کره ای

مذهب رایج:مسیحیت وبودایی(درصدوسیعی از مردم معتقدند که پیروهیچ دینی نیستند)

نوع حکومت:جمهوری(در راس قوه اجرایی کشوررئیس جمهور ودر راس دولت نخست وزیر)

کره سالیان درازتحت سلطه چین و ژاپن بود ودرپایان جنگ جهانی دوم به دو قسمت یعنی کره شمالی و کره جنوبی تقسیم شد

ظهور مدارس مدرن

کره جنوبی یک حرکت گسترده در جهت مدرنیزه شدن را در اواخر قرن 17و 18 میلادی تجربه کرد.

گروهی از دانشمندان جوان کره ای گرد هم آمده تا راه های علمی و عملی استفاده از دانش آکادمیک در جهت نوسازی و مدرنیزه نمودن کشور خود را جست و جو نمایند آن ها سعی کردند از تجارب کشور چین که بسیاری از علوم خود را از طریق تماس با جهان غرب آموخته استفاده نمایند امواج فرهنگ و مدرنیزاسیون غربی به اندازه ای قوی بود که پادشاه GOJON6 را وادار کرد تا دستور دهد درب مدارس دولتی بر روی تمام اقشار جامعه باز شود.

به این ترتیب نخستین مدرسه کره ای در سال 1886تاسیس شد در این مدرسه معلمین آمریکایی به استخدام در آمده تا به مترجمین انگلیسی شاغل به تدریس در این مدرسه کمک کنند.

و در سال 1886 نخستین مدرسه ی دخترانه ی کره ای تاسیس شد. مبلغین مسیحی آمریکایی کالج مسیحی را در سال 1905 در سئول تاسیس کردند.

تکامل آموزش مدرن طی دوران اشغال و استعمار ژاپن بر شبه جزیره بین سال های 1910 و 1945 دچار وقفه گردید.

آموزش پیش دبستانی

آموزش پیش مدرسه ای توسط کودکستانها ارائه می شود. آموزش پیش از مدرسه در سیستم آموزش رسمی گنجانده نمی شود با این وجود اهمیت آن به نسبت نظام آموزش رسمی شایان توجه است

7/27 درصد کودکان پیش مدرسه ای درکره با محدودیت سنی بین 3 تا 5 سال در کودکستان ها ثبت نام می کنند

آموزش کودکستانی با هدف فراهم آوردن محیط مناسبی برای پرورش وتکامل کودک بوسیله فعالیتهای جالب گوناگون و روشهای گوناگون آموزش ایجاد شده است.

دوره ها متشکل از5ناحیه حیاتی می باشند: فیزیکی،اجتماعی،مالی،زبانی وپرسشگری اززندگی.

آموزش ابتدایی

قانون اساسی دربند 21 قید کرده است که مسئولیت تمامی والدین و اولیاء است که ازیک آموزش ابتدایی برای کودکان بین 6 تا 11سال خود اطمینان حاصل کنند و نیز این آموزش مجانی می باشد.

ثبت نام در مراکز آموزش ابتدایی از سال 1952 افزایش چشمگیری نشان داد ودرسال1971به اوج خودیعنی5میلیون نفررسید.افزایش ثبت نام دانش آموزان درطول آن سالها برخی مدارس را به اعداد ثبت نامی ده هزار یا بیشتر کشانید و دربرخی مدارس بیش از90 دانش آموز در یک کلاس ازدحام می کردند.بسیاری از مدارس لازم دیدند که کلاسها را دو یا حتی سه شیفت کاری اداره کنند.

عمده معلمان ابتدایی فارغ التحصیلان کالجهای آموزشی چهار ساله هستند.بند 93 قانون آموزش بیان می دارد که هدف آموزش ابتدایی آموزش اصول اساسی لازم برای یک زندگی مدنی پربار می باشد.بمنظور نیل به این هدف دوره های اصلی برای آموزش ابتدایی به نه (9) موضوع عمده به شرح ذیل تقسیم می شود:

آموزش اخلاقی،زبان کره ای، مطالعات اجتماعی،ریاضیات،علوم طبیعی،آموزش فیزیک، موسیقی، هنرهای زیبا و هنرهای عملی

آموزش متوسطه

مقطع راهنمایی (مقدماتی متوسطه) سه سال بطول می انجامد.درصورت تکمیل موفقیت آمیز این دوره دانش آموزان دیپلم می گیرند.

مقطع دبیرستان (تکمیلی متوسطه) نیز مدت زمان سه سال به طول می انجامد.آموزش دبیرستان اجباری نبوده و در3نوع دبیرستان مختلف به شرح ذیل ارائه می گردد:

دبیرستانهای آکادمیک (عمومی)

دبیرستانهای حرفه ای

دبیرستانهای تخصصی

آموزش مقدماتی متوسطه

آموزش راهنمایی به سطوح مدرسه راهنمایی مقدماتی (متوسط) و راهنمایی عالی تقسیم شده است.پس از گزراندن دوره ابتدایی کودکان سن 12تا 14 سال اجازه ورود به مدرسه راهنمایی برای دوره های مدارس هفتم تا نهم را دارند.تعداد دانش آموزان راهنمایی در دهه های اخیر رشد چشمگیری داشته است.درصد فارغ التحصیلان ابتدایی که به راهنمایی می روند از 4/58 درصد درسال 1969 به 9/99 درصد درسال 1997 افزایش یافت.

دوره های راهنمایی متشکل از11موضوع درسی اساسی یا اجباری موضوعات انتخابی وفعالیتهای دوره های اضافی می باشند.دوره های تکنیکی وحرفه ای در موضوعات امتحانی گنجانده شده اندتا ازرابطه مولدمیان آموزش وحرفه اطمینان حاصل شود.

آموزش تکمیلی متوسطه

آموزش دبیرستان با هدف فراهم آوردن آموزش پیشرفته عمومی واختصاصی براساس آموزش راهنمایی ایجاد شده است.فارغ التحصیلان راهنمایی می توانند وارد دبیرستان شوند.دوره مطالعه سه سال است و دانش آموزان هزینه آموزش را پرداخت می کنند.پذیرش در دبیرستان عمدتآ بر اساس نمرات کسب شده در امتحان ورودی دبیرستان می باشد. اما تغییرات چندی در پروسه پذیرش ازسال 1974بوجود آمده اند

دبیرستان های آکادمیک(عمومی):در 2سال اخردانش آموزان می توانند تخصص در علوم انسانی

یا علوم دیگر

دبیرستانهای تخصصی:شامل دبیرستانهای زبان خارجی.هنر و ورزشی می باشد.

دبیرستان های حرفه ای (هنرستانها):

دبیرستانهای کشاورزی، تجاری،ماهیگیری و تکنیکی....

تعداد محدودی از مدارس به اصطلاح از نوع (جامع) وجود دارند که آموزش عمومی و حرفه ای هردو را عرضه می کنند.

آموزش عالی

جای گرفتن دانشگاه های کره جنوبی در فهرست 500 دانشگاه برتر جهان را باید یکی از نتایج و دستاوردهای اصلاحات اساسی در سامانه آموزش و پرورش این کشور در دهه 80 میلادی دانست. این اصلاحات را می توان به سه دسته تقسیم کرد.

- پس از قدرت گیری ژنرال «چون دو هوان» در سال 1980، وزیر آموزش و پرورش کره جنوبی با هدف افزایش فرصت های تحصیلی برای تمام اقشار جامعه دست به یکسری اصلاحات زد.
در نتیجه این اصلاحات، شمار پذیرفته شدگان دانشگاه ها از 403 هزار نفر در سال 1980 به 4/1 میلیون نفر در سال 1989 افزایش یافت. به این ترتیب، افزایش ظرفیت دانشگاه ها و فضاهای آموزشی را باید محصول نخستین دور اصلاحات در سامانه آموزش و پرورش کره جنوبی دانست.

- دور دوم اصلاحات با هدف ممنوعیت فعالیت آموزشگاه های خصوصی (ویژه متقاضیان ورود به دانشگاه) آغاز شد. پیش از آن مرسوم بود که دانش آموزان و فارغ التحصیلان دبیرستان ها برای آمادگی ورود به دانشگاه، به معلم های خوش سابقه مراجعه و با پرداخت مبالغ سنگین، ثبت نام می کردند. این وضعیت، امتیازهای غیرمنصفانه ای را در اختیار خانواده های ثروتمند قرار داده بود. براساس قوانین جدید مقرر شد که دانش آموزان تحت تعلیم موسسه های خصوصی از مدرسه اخراج و معلم ها نیز از کار، بیکار شوند.
تا اواخر دهه 1980، سیستم آموزش خصوصی به کل ناپدید شد.

- سومین دور اصلاحات عبارت بود از تشکیل نظام کمیته بندی و وضع قوانین جدید مربوط به پذیرش. بر طبق قانون جدید تمام دانشگاه ها موظف بودند 30 درصد از ضعیف ترین متقاضیان خود را مردود اعلام کنند.
این قانون در ابتدا با هدف افزایش سطح کیفی دانشجویان و ارتقای سطح علمی دانشگاه ها اعمال شد، اما رفته رفته آزمون ورودی دانشگاه ها آنچنان دشوار و نفس گیر شد که تاثیرات منفی متفاوتی (از جمله بروز ناراحتی های روانی و افزایش میزان خودکشی بین جوانان کره ای) را در جامعه به جای گذاشت. امروزه جوانان کره ای کنکور را «آزمون جهنمی» خطاب می کنند.

- تعداد دانشگاه ها
21. دانشگاه ملی

2. دانشگاه شهری

71. دانشگاه خصوصی

20. کالج

11. کالج تربیت معلم

9. کالج صنعتی

6. اکادمی پلیس و علوم نظامی برخوردار است

معتبرترین دانشگاه کره جنوبی که نام و آوازه جهانی دارد، دانشگاه ملی سئول است. این دانشگاه در جدیدترین فهرست های بین المللی، یکصدو شصت وهفتمین دانشگاه برتر جهان و نوزدهمین دانشگاه برتر آسیا معرفی شده است
در میان دانشگاه های خصوصی کره نیز «دانشگاه کره» اعتبار و جایگاهی خاص دارد. این دانشگاه که جزو بهترین دانشگاه های کره شناخته می شود در سال 1905 در سئول تاسیس شده و در حال حاضر ریاست آن را «لی فیل سانگ» برعهده دارد
دانشگاه کره ده ها دانشکده و 54800 دانشجو دارد و نخستین موسسه مدرن آموزش عالی کره به حساب می آید. نام این دانشگاه زمانی در کانون اخبار بین المللی قرار گرفت که جزو 200 دانشگاه برتر جهان معرفی شد. براساس فهرست سال 2006، از 500 دانشگاه برتر جهان، دانشگاه کره در رتبه 184 قرار گرفته است. ضمن آنکه دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه در رتبه شصت وششم و دانشکده هنرهای آزاد آن در رتبه هشتاد و نهم برترین کالج های دنیا معرفی شده اند
دانشگاه کره علاوه بر اعتبارات علمی، از جمله وزنه های سنگین کره جنوبی در عرصه ورزش به شمار می آید. تیم های ورزشی این دانشگاه به ویژه در رشته های بیسبال بسکتبال، هاکی روی یخ، راگبی و فوتبال همواره جزو مدعیان اصلی تیم های ورزشی در سطح ملی شناخته می شوند

آموزش معلمین پیش دبستانی و ابتدایی

معلمان پیش دبستانی و ابتدایی در11دانشگاه آموزشی ودپارتمان آموزش ابتدایی دردانشگاه ملی آموزشی کره و دانشگاه زنان تربیت می شوند.این مراکز دوره های4ساله جهت مدرک کارشناسی ارائه می کنند.

آموزش معلمین متوسطه

معلمین مقاطع مقدماتی و تکمیلی متوسطه در دانشکده های آموزشی دانشکاهها، دانشگاه ملی آموزش کره،دپارتمانهای آموزشی ودانشگاههای عمومی تربیت می شوند که معلمین مراکز متوسطه ملزم به حضور دردوره های آموزشی مراکز آموزش فارغ التحصیلان می باشند.

0

ظام اداری در آموزش و پرورش کره از سه سطح برخورداراست: وزارت آموزش و رورش در سطح ملی،ادارات آموزش و پرورش درسطح استانها و ادارات منطقه ای آموزش و پرورش در سطح مناطق شهری.

پس ازآن، به منظوراستقلال مدارس، شورای مدرسه درهمه مدارس ابتدایی و متوسطه تشکیل شده است.هرشورا بین7تا15نفر عضو داردکه 45 درصد آن را والدین، 35درصد آن را کارکنان مدرسه و 20 درصد آن را کارکنان مدرسه و 20 در صد ان را معتمدین محل تشکیل می دهند.

نظام اداری در آموزش و پرورش کره از سه سطح برخورداراست: وزارت آموزش و رورش در سطح ملی،ادارات آموزش و پرورش درسطح استانها و ادارات منطقه ای آموزش و پرورش در سطح مناطق شهری.

پس ازآن، به منظوراستقلال مدارس، شورای مدرسه درهمه مدارس ابتدایی و متوسطه تشکیل شده است.هرشورا بین7تا15نفر عضو داردکه 45 درصد آن را والدین، 35درصد آن را کارکنان مدرسه و 20درصد آن را کارکنان مدرسه و 20 در صد ان را معتمدین محل تشکیل می دهند.

ازجمله مهمترین نهادهای دست اندرکارمسوولیت مدیریت مراکزآموزشی کره می توان از نهادهای ذیل نام برد:

وزارت آموزش

شورای آموزش دانشگاهی کره (KCUE)

شورای مذکور مسئول تحقیق حرفه ای در اداره دانشکده ها و دانشگاهها، تحقیق حرفه ای درمورد سیستم ورود دانشکده ها واطلاعات پذیرش،خط مشیهای کمکهای مالی به دانشکده ها و دانشگاهها،توسعه دوره های دانشگاهی وروشهای آموزشی به انجام ارزیابی، توصیه به دولت درمورد موضوعات مربوط به آموزش دانشکده ای، واجرای پروژه های بعهده گرفته شده توسط دولت می باشد.

فدراسیون مراکز آموزشی کره

وزارت آموزش و منابع انسانی سازمان دولتی مسئول فرمولاسیون واجرای خط مشی های آموزشی می باشد.دولت نیزراهنماییهایی درموردموضوعات خط مشی های اصلی وحمایت مالی فراهم می آورد.سیستم تأمین مالی آموزش بصورت متمرکزمی باشد و پرداختهای دولتی بیشترین جزء بودجه مدارس را تشکیل می دهد.

سازمان اداره آموزش متشکل ازسه لایه ازکارشناسان اداری تشکیل می شود.درسطح ملی وزارت آموزش و توسعه منابع انسانی (MOE)، درسطح مرکزی و استانی دفاتر آموزشی، و نهایتاً در سطح کشوری، دفاتر ناحیه ای آموزش.

وزارت آموزش صاحب اختیار اصلی مسئول صدور دستورات قانونی جهت آموزش می باشد. عملکردآن اجرای خط مشیهایی درمورد آموزش،انتشاروتصویب متون درسی،هدایت و هماهنگی آژانسهای زیردست جهت برنامه ریزی واجرای حمایت وبازرسی آژانسهای آموزشی محلی و دانشگاههای ملی می باشد.وزارت آموزش توسط یک معاون نخست وزیرـ وزیراداره می شود که عضوی ازشورای دولتی می باشد. او دارای یک معاون می باشد.سازمانهای جانبی که تحت نظارت مستقیم وزارتخانه می باشند شامل موارد زیر هستند:

کمیته جمع آوری تاریخ ملی

انیستیتوی ملی تربیت مدیران آموزشی

کمیسیون استیناف معلمان

انیستیتوی ملی آموزش ویژه

علاوه بر این MEO دبیرخانه آکادمی ملی علوم را نظارت می نماید.

درپاسخ به افزایش نگرانیها درمورد نیازهای گوناگون برنامه های آموزش محلی و مهارتهای تخصصی موردنیازآنها دفاترآموزش محلی که مجزا ازاداره عمومی هستند.

درهفت شهربزرگ و دراستان و نیزدرشهرستانها و نواحی اداری مشابه تأسیس گردیده اند.

این دفاتر تصمیماتی درمورد آموزش هنر وعلوم که به ناحیه مربوطه آنها بر می گردد اخذ می کنند.هردفتر محلی متشکل ازاعضای مورد منتخب توسط شورای انتخاب کنندگان است که به نوبه خود توسط شوراهای مدارس و سازمانهای معلمان انتخاب می گردند.

تمامی تصمیمات درمورد موضوعات آموزشی مربوط به ناحیه محلی مربوطه توسط اعضای بوردی انجام می شوند که باید دیدگاههای حرفه ای ودیدگاههای عمومی هردو را مد نظر داشته باشند.یک سرپرست معرف سازمان اجرایی بورد آموزش محلی است که مسئول اداره آموزش هنر و علوم می باشد.سرپرست حق تقاضای تشکیل جلسه بورد آموزشی و ارسال لوایح به پارلمانهای محلی را دارد.

نهادهای مرکزی

برطبق قانون آموزش کلیه مراکزآموزش عالی خواه خصوصی وخواه عمومی تحت مسئولیت وزارت آموزش می باشند.این وزارتخانه و پرسنل آموزشی، براحتیاجات آکادمیک، تنظیم پایه گذاری مراکزوغیره نظارت می نمایند.

درخصوص سایرموضوعات،تصمیمات دانشکده ها با تصمیمات شورای آموزشی دانشگاهی کره (KCUE) هماهنگ می شود.

از جمله مهمترین اصلاحات اعمال شده برساختار مدیریت آموزش عالی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

توسعه کیفی سیستم خودمختاری عملی درسهمیه های دانش آموزان وموضوعات آکادمیک

تنوع معیارهای انتخاب دانشجو وحمایت مالی ازدانشگاه های عمومی و خصوصی.

نوآوریهای سازمانی در اداره دانشگاه ها

خود مختاری مدیریت دانشگاهی براساس ویژگی و تنوع مراکز مختلف

جایگزینی اداره آکادمیک متمرکز بردپارتمانها با اداره متمرکزبربخشها و مدیریت اکادمیک ارتقای کیفی سازمانهای اداری و مدیریت منابع انسانی، و ساخت یک

طراحی سیستم مدیریت تکنولوژی آموزش جهت فعال کردن قابلیت اداری و اطلاعات آموزش

معطوف داشتن جهت گیریهای سیستم اداری بر شورای دولتی

تقسیم مسئولیتهای مدیریتی با حوزه های اداری

برقراری ارتباط میان شورای اداری و کانون دانش جویان

0

 گوشه گیری اجتماعی در دانش آموزان

کودکی که به طور طبیعی با همسالانش تعامل ندارد و بیش‌تر وقتش را به تنهایی می‌گذارند، از لحاظ اجتماعی، گوشه گیر شناخته می‌شود. کودک گوشه گیر درموقعیّت‌هایی که با همسالان آشنا یا ناآشنا روبه رو می‌شود، از آن‌ها کناره گیری می‌کند. بنابراین، گوشه گیری اجتماعی را می‌توان «منزوی کردن خود از گروه همسالان» تعریف نمود.
گوشه گیری اجتماعی یکی از مشکلات مهم دوران کودکی و نوجوانی است که اغلب دیر شناخته می‌شود. زیرا افراد گوشه گیر برای مدرسه و اطرافیان مشکل آفرین نیستند و حتّی ممکن است به عنوان افرادی مؤدّب و مطیع مورد تحسین و تشویق دیگران قرار گیرند و از علاقه و حمایت‌های عاطفی آن‌ها برخوردار شوند.

 گوشه گیری اجتماعی در دانش آموزان


کودکی که به طور طبیعی با همسالانش تعامل ندارد و بیش‌تر وقتش را به تنهایی می‌گذارند، از لحاظ اجتماعی، گوشه گیر شناخته می‌شود. کودک گوشه گیر درموقعیّت‌هایی که با همسالان آشنا یا ناآشنا روبه رو می‌شود، از آن‌ها کناره گیری می‌کند. بنابراین، گوشه گیری اجتماعی را می‌توان «منزوی کردن خود از گروه همسالان» تعریف نمود.
گوشه گیری اجتماعی یکی از مشکلات مهم دوران کودکی و نوجوانی است که اغلب دیر شناخته می‌شود. زیرا افراد گوشه گیر برای مدرسه و اطرافیان مشکل آفرین نیستند و حتّی ممکن است به عنوان افرادی مؤدّب و مطیع مورد تحسین و تشویق دیگران قرار گیرند و از علاقه و حمایت‌های عاطفی آن‌ها برخوردار شوند.
مطالعات طولی که کودکان گوشه گیر را در طی زمان نسبتاً طولانی مورد بررسی قرار داده است (از جمله طرح WLP)، نشان می‌دهد دو سوم کودکانی که از لحاظ اجتماعی گوشه گیر بوده‌اند در طوی دوره‌ی 2 ساله هم چنان گوشه گیر باقی مانده‌اند. بنابراین با توجّه به پایدار بودن گوشه گیری اجتماعی در طی زمان، به نظر می‌رسد شناسایی و درمان به موقع این مشکل از اهمّیّت ویژه‌ای برخوردار باشد.
علاوه بر این، گوشه گیری اجتماعی در دوران کودکی با احساس ناامنی، برداشت منفی از خود، وابستگی و تسلیم شدن در برابر دیگران همراه است و بروز مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، تنهایی و اعتماد به نفس پایین را در اوایل دوره‌ی نوجوانی و مرحله‌ی سنّی 13 تا 19 سالگی پیش بینی می‌نماید.
کودکانی که از لحاظ اجتماعی گوشه گیر هستند به احتمال زیاد توسّط همسالانشان به عنوان افرادی گوشه گیر و مضطرب در نظر گرفته می‌شوند و مورد علاقه‌ی آن‌ها نیستند (اولندیک و همکاران، 1990). کودکانی که در این دوره‌ی سنّی از جانب همسالان طرد می‌شوند، شکست خود را به علل درونی نسبت می‌دهند و خود را فردی ضعیف و بی کفایت می‌پندارند. این برداشت موجب می‌شود نسبت به برقراری ارتباط اجتماعی و تعامل با همسالان در دوره‌ی نوجوانی ذهنیّت منفی پیدا کنند و از همسالان کناره گیری نمایند.
کودکان گوشه گیر از طرف معلّمان هم به عنوان افرادی منفعل ارزیابی می‌شوند. پیام‌ها و بازخوردهای منفی که از معلّمان و اطرافیان دریافت می‌کنند، احساس ناکارآمدی و بی کفایتی را در آن‌ها تقویت می‌کند وبه مرور زمان بر عملکرد تحصیلیشان تأثیر منفی می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهد این کودکان بیش‌تر از همسالان عادی خود از مدرسه اخراج می‌شوند و در معرض ترک تحصیل قرار می‌گیرند.
پیامدهای گوشه گیری اجتماعی با توجّه به جنسیّت در دختران و پسران متفاوت است. در مطالعه‌ای که روبین و همکارانش (1993) انجام دادند، دریافتند که پسران یازده ساله‌ای که از نظر همسالانشان بسیار گوشه گیر توصیف شده بودند، خودشان را درمقایسه با پسران عادی، تنهاتر و دارای مهارت‌های اجتماعی ضعیف‌تر ارزیابی کردند.
در دوران بزرگ سالی نیز مردان کم رو - گوشه گیر دیرتر از افراد عادی شاغل می‌شوند، ازدواج می‌کنند و صاحب فرزند می‌شوند. تأخیر در یافتن شغل ثابت، خطر جدایی یا طلاق را در زندگی بزرگ سالی افراد گوشه گیر افزایش می‌دهد. این تأخیرها بیانگر مشکلات جدّی در سازگاری دوران کودکی است. (موریسون و ماستن، 1991).
نتایج تحقیقات فوق حاکی از آن است که آسیب‌های ناشی از گوشه گیری اجتماعی در پسران و مردان به مراتب بیش‌تر از دختران و زنان است و زنان کم رو - گوشه گیر شیوه‌ی رفتاری بیمارگونه‌ای را نشان نمی‌‌دهند.
با توجّه به نقش مردان در سرپرستی و حفظ استحکام خانواده، تأمین سلامت روان و سازگاری پسران در دوران کودکی ضروری به نظر می‌رسد.

نشانه‌ها
در طبقه بندی‌های علمی، گوشه گیری اجتماعی یک اختلال تعریف شده در دوران کودکی نیست بلکه نشانه یا مشخّصه‌ی اختلال‌های بالینی دیگری است که در دوران کودکی و بزرگ سالی وجود دارد.
به عنوان مثال:
* کودکان مبتلا به مشکلات اضطرابی اغلب از لحاظ اجتماعی گوشه گیر هستند و ارتباط ضعیفی با همسالان دارند.
* در کودکان مبتلا به افسردگی، علاوه بر اعتماد به نفس پایین، تنهایی، طرد شدن از جانب همسالان، گوشه گیری اجتماعی نیز مشاهده می‌شود.
* در کودکان مبتلا به اختلالات روانی شدید، کم حرفی، گوشه گیری اجتماعی و عدم تمایل به داشتن روابط نزدیک مشاهده می‌شود.
* کودکان گوشه گیر کم‌تر نقش رهبری را ایفا می‌کنند و در تعامل با همسالان بیش‌تر مورد آزار و اذّیت قرار می‌گیرند.
* کودکان گوشه گیر درهنگام روبه رو شدن با موقعیّت‌های سخت، وابسته به دیگران و ترسو هستند.

میزان شیوع
نتایج برخی تحقیقات حاکی از آن است که گوشه گیری اجتماعی از شایع‌ترین مشکلات دوران کودکی است. «لرنر و داگلاس» در مطالعه‌ی خود در سال 1985 گزارش دادند گوشه گیری اجتماعی، شایع‌ترین مشکل رفتاری کودکان پیش دبستانی (3 تا 5 ساله) به ویژه دختران بوده است.
در مطالعه‌ی دیگر، (دادجی، 1989) مشخّص شده است که نداشتن روابط صمیمانه با همسالان و طرد شدن از جانب آن‌ها که با گوشه گیری اجتماعی ارتباط دارد، از ویژگی‌های شایع در تعدادی از کودکان مبتلا به اختلال‌های روانی است.
تاجیک اسماعیلی (1374) نیز در پژوهشی که به منظور بررسی رفتار انزواطلبی در دانش آموزان پسر دوره‌ی ابتدایی شهر تهران انجام داد، دریافت که 21 درصد مشکلات رفتاری آن‌ها به گوشه گیری اختصاص دارد.

عوامل مرتبط با گوشه گیری اجتماعی
نظریه‌ها و دیدگاه‌های مختلفی درباره‌ی سبب شناسی رفتار گوشه گیری اجتماعی در کودکان و نوجوانان دارد که در این بخش به بررسی اجمالی آن‌ها خواهیم پرداخت.

دیدگاه زیستی
محقّقانی که عوامل زیستی را در بروز گوشه گیری اجتماعی مؤثّر می‌دانند، معتقدند برخی از کودکان دارای یک وضعیّت فیزیولوژیکی ویژه در مغز هستند که باعث می‌شود در موقعیّت‌های اجتماعی آشنا و ناآشنا، محتاط و ترسو باشند. این محقّقان، فعّالیّت الکتریکی مغز را در تعدادی از کودکان در 9، 14 و 24 ماهگی ثبت کردند و دریافتند کودکانی که عدم تقارن EEG (نوار مغزی الکتروانسفالوگرافی) قطعه راست پیشانی را نشان می‌دهند، نسبت به سایر کودکان، ترسوتر، مضطرب‌تر و از لحاظ رفتاری، گوشه گیرتر هستند. هنگامی که این کودکان در دوره‌ی دبستان مورد بررسی قرار گرفتند، وضعیّت فیزیولوژیکی مغز آن‌ها ثابت باقی مانده بود.
بر اساس این نظریه، کودکانی که عدم تقارن EEG قطعه‌ی راست پیشانی را بیش‌تر نشان می‌دهند، معمولاً از استرس‌های خفیف کناره گیری می‌کنند، در هنگام رو به رو شدن با اشیای جدید یا بزرگسالان ناآشنا ترجیح می‌دهند در کنار مادرشان بمانند، قادر نیستند محرّک‌های جدید را کشف کند یا به آن‌ها نزدیک شوند (حتّی اگر از آن‌ها خواسته شود) و نشانه‌های رفتاری ترس و اضطراب را بروز می‌دهند. در این کودکان واکنش‌های دستگاه عصبی سمپاتیک، شدید و تنش‌های عضلانی بیش‌تر مشاهده می‌شود.

نظریه‌ی دل بستگی والد - کودک
بنابراین نظریه، کودک در دو سال اوّل زندگی پیوند عاطفی با والدین یا مراقبان خود برقرار می‌کند که باعث می‌شود در حضور والدین احساس شادمانی کند و در هنگام مواجهه با استرس‌ها از حمایتشان برخوردار شود. دل بستگی عاطفی والدین و کودک، تصویر مثبتی را در ذهن کودک از خود و دیگران ایجاد می‌کند که در هنگام ورود به محیط جدید، موجب می‌شود کودک احساس امنّیت و اعتماد به نفس داشته باشد و بتواند به کشف محیط اجتماعی و بازی و تعامل با همسالان بپردازد.
در خانواده‌های نابسامان که عوامل فشار زای متعدّد نظیر مشکلات مالی، اختلافات زناشویی، بیکاری و یا آسیب‌های روانی والدین مانند افسردگی مادر، وجود دارد، والدین حسّاسیّت لازم را برای مراقبت از کودک ندارند و دلبستگی والدین - کودک ضعیف می‌شود. در نتیجه، احساس ناامنی درکودک شکل می‌گیرد و موجب می‌شود وی از مواجهه با محیط‌ها، موقعیّت‌های جدید، و بازی و تعامل با همسالان دوری نماید.

شیوه‌های تربیتی والدین
شیوه‌های فرزند پروری والدین نیز می‌تواند در بروز رفتار گوشه گیری اجتماعی در کودکان و نوجوانان مؤثّر باشد.
پژوهش‌های مختلف بیانگر آن است که کودکان گوشه گیر، والدینی دارند که سعی می‌کنند رفتار اجتماعی فرزندشان را به طور مستقیم و با شیوه‌ای مقتدرانه کنترل نمایند و یا با مداخله کردن در مشکلات فردی‌اش او را حمایت کنند. به عنوان مثال، به کودک می‌گویند چه کاری انجام دهد یا چگونه عمل کند یا در مشاجره‌های او با دیگران دخالت می‌کنند.
راهنمایی و هدایت بیش از اندازه والدین، به کودک اجازه نمی‌‌دهد مشکلاتش با دیگران را به تنهایی حل کند. این کنترل ها، نه تنها استقلال کودک را محدود کرده و او را از ارتباط و همکاری با همسالان محروم می‌سازد، بلکه مانع از رشد توانایی‌های اجتماعی و احساس کارآمدی در او می‌شود.
به علاوه، والدینی که صمیمیّت کمی با فرزندان خود دارند، در بازی‌ها و فعّالیّت‌های مربوط به آن‌ها کم‌تر درگیر می‌شوند، سرحال و بشّاش نیستند و بیش از اندازه دستور می‌دهند، زمینه را برای گوشه گیری فرزندان فراهم می‌سازند.
محقّقان هم چنین گزارش داده‌اند گوشه گیری اجتماعی با محافظت بیش از حدّ والدین ارتباط دارد. والدینی که از فرزندان خود بسیار محافظت می‌کنند، رفتارهای آن‌ها را محدود می‌سازند و آن‌ها را به وابسته بودن به خودشان تشویق می‌نمایند. در این خانواده‌ها، کودکان به رفتارهایی مانند خطر کردن، کشف موقعیّت‌های ناآشنا، وکسب تجربه‌های جدید ترغیب نمی‌‌شوند. «هیندوبارت» در تحقیق خود در سال 1993، گزارش دادند که اغلب کودکان پیش دبستانی که در مدرسه تنها هستند، توسّط مادرانشان با کودکان دیگر آشنا شده و ارتباط دوستی برقرار می‌کنند.

عوامل فرهنگی
یکی دیگر از عوامل مهم در شکل گیری رفتار گوشه گیری اجتماعی، فرهنگ حاکم بر جامعه است. محقّقان نشان داده‌اند که رشد رفتارهای اجتماعی مانند گوشه گیری تحت تأثیر ارزش‌های فرهنگی و قراردادهای اجتماعی قرار می‌گیرد. بزرگسالان در هر جامعه، رفتار کودکان را با توجّه به هنجارها و ارزش‌های فرهنگی، به هنجار یا نا به هنجار در نظر می‌گیرند (وایسر و همکاران، 1988) در فرهنگ‌های غربی رفتار محتاط و منفعل توسّط والدین و همسالان، منفی درنظر گرفته می‌شود و اشخاصی که این گونه رفتار‌ها را نشان می‌دهند از لحاظ اجتماعی، نارس، ترسو و وابسته توصیف می‌شوند. در حالی که کودکان چینی از طرف والدین به وابستگی، احتیاط و کم رویی تشویق شده واین رفتارها، مورد تأیید جامعه و همسالان قرار می‌گیرد و به عنوان رفتارهای کارآمد تحسین می‌شود.
محقّقان به طور پیوسته گزارش کرده‌اند که کودکان، نوجوانان و بزرگ سالان چینی نسبت به همتایان خود در آمریکای شمالی، افرادی مضطرب‌تر و حسّاس‌تر هستند.
نتایج اخیر بیانگر آن است که محیط فرهنگی وارزش‌های اجتماعی تأثیر متفاوتی بر درک و درمان رفتارهای محتاطانه، ترس وگوشه گیری در کودکان دارد.

چگونه می‌توانیم کمک کنیم؟
اغلب مشکلات روان شناختی در دوران بزرگ سالی، ریشه در دوران کودکی دارد ومتأسّفانه عدم آگاهی یا بی توجّهی والدین نسبت به علایم هشدار دهنده، موجب تداوم آن‌ها در سرتاسر عمر می‌شود. با توجّه به تأثیر چشم گیر تعلیم و تربیت در دوران کودکی، معلّمان، مرجع قابل اعتمادی هستند که نیازهای اساسی کودکان را می‌شناسند و هر گونه تغییر در رفتار، ظاهر و خلق و خوی آن‌ها را به سرعت درک می‌کنند.
از آن جا که گوشه گیری اجتماعی نشانه‌ی وجود مشکلات پیچیده و زیر بنایی در کودکان است، مشاهده‌ی دقیق رفتارهای دانش آموزان در موقعیّت کلاسی و اوقات تفریح و شناسایی دانش آموزان مشکل دار، مهم‌ترین اقدامی است که انتظار می‌رود معلّمان و مربیّان انجام دهند.
آموزش مهارت برقراری روابط اجتماعی به دانش آموزان در اغلب موارد به کاهش رفتار گوشه گیری کمک می‌کند. بسیاری از دانش آموزان به ویژه کودکان گوشه گیر بامهارت‌های دوست یابی و اصول برقراری ارتباط، نحوه‌ی صحبت کردن، تماس چشمی با فرد مقابل، طرز نشستن، توجّه به عواطف دیگران و... آشنا نیستند.
معلّمان می‌توانند با در نظر گرفتن فعّالیّت‌های گروهی برای دانش آموزان، زمینه‌ای را فراهم کنند تا کودک گوشه گیر ارتباط و همکاری بهتری با هم کلاسی‌های خود داشته باشد. در صورتی که شرکت در فعّالیّت‌های گروهی با راهنمایی و تشویق معلّمان همراه باشد، دانش آموز انگیزه‌ی بیش‌تری برای شرکت درگروه پیدا می‌کند و به تدریج نگرش همسالان نسبت به او تغییر خواهد کرد. این شیوه‌ی برخورد، اعتماد به نفس کودک گوشه گیر را نیز بهبود می‌بخشد.
تعیین مسؤولیت‌های هر چند کوچک و جزیی برای دانش آموزان گوشه گیر در کلاس درس و در نظر گرفتن پاداش‌های مناسب برای انجام دادن صحیح کارها، اعتماد به نفس آن‌ها را تقویت می‌کند. به تدریج می‌توان فعّالیّت‌های مهم‌تری را به آن‌ها واگذار نمود.
کودکان گوشه گیر هم مانند دانش آموزان عادی توانایی‌ها و ویژگی‌های مثبت شخصیّتی دارند امّا غالباً این توانمندی‌ها را کم اهمّیّت و بی ارزش می‌دانند معلّمان می‌توانند نقاط قوّت و ضعف دانش آموزان را در دروس و فعّالیّت‌های مختلف شناسایی کرده و با برجسته کردن قوّت‌ها و توانایی‌های درسی و غیر درسی، به آن‌ها کمک کنند تا در مسیر درستی گام بردارند و احساس موفّقیّت نمایند. همواره به یاد داشته باشیم موفّقیّت، اعتماد به نفس را بالا می‌برد و اعتماد به نفس خوب، موجب موفّقیّت‌های بیش تری می‌شود.
منبع مقاله:
محمدخانی، شهرام؛ ابراهیم‌زاده، ناهید؛ (1392)، مشکلات روانی و رفتاری دانش‌آموزان شناسایی و مداخله، تهران: ورای دانش، چاپ دوم