مقایسه پیش دبستانی و دبستانی ایران و فرانسه

مقدمه:

بررسی نظام های آموزشی کشور ها و مقایسه آنها با یکدیگر برای کلیه کسانی که به نحوی با آموزش و پرورش سرو کار دارند،موضوعی جالب و آموزنده است.برای آن عده که عهده دار آموزش و پرورش فرزندان مردمند، اعم از معلمان، مدیران، کارشناسان و برنامه ریزان آموزشی، اطلاع از وضع مدارس، دانشگاه ها، برنامه ها و هدف های آموزشی بین المللی، و نیز آگاهی از نوآوری هایی که پیوسته در نظام های آموزش و پرورش جهان صورت می گیرد و در دنیای امروز روندی فزاینده دارد،امری لازم و ضروری است، زیرا آگاهی از این اطلاعات به وسعت دید و کارآیی آنها در انجام فعالیت هایشان کمک می کند.باید اذعان داشت که بسیاری از مشکلات و گرفتاری های نظام های آموزشی، به ویژه در کشورهای جهان سوم، از نظر مبانی و اصول وجوهی مشابه دارند و اگر راه حلی برای یکی از این مسایل در گوشه ای از جهان کشف شود، بدون شک اجرای آن در شرایط مساوی در جای دیگر، به همان نتیجه منتهی خواهد شد.بدین جهت،اطلاع از نحوه ی کارکرد سیستم های آموزشی هر کشور و میزان کارآیی آنها برای مسؤلان آموزشی کشور های دیگر امری لازم است.(فرجاد،محمد علی،1390،ص7)میهن ما در حال حاضر یکی از مراحل مهم و اساسی و در عین حال حساس و دقیق خود را در زمینه ی توسعه آموزش و پرورش می گذراند.بدیهی است به موازات بسط و توسعه نهاد آموزش و پرورش باید به مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش دست زد، زیرا اینگونه مطالعات زمینه را برای انتقاد و رفع مشکل های نظام آموزش و پرورش فراهم می کند و اداره کنندگان چنین دستگاهی را در کشف و تحلیل مسایل تربیتی یاری می دهد.به سخن دیگر آگاهی از تغییرات واصلاحاتی که در نظام های تربیتی کشورهای دیگر رخ داده است و مشکلاتی که آنان در اصلاح و توسعه آموزش و پرورش خویش داشته اند و آشنایی با روش ها و تدابیری که برای حل این مشکلات به کار برده اند می تواند ما را در شناسایی مسایل آموزشی و اتخاذ تدابیر شایسته برای حل و فصل رضایتبخش آنها،خصوصا در زمانی که در اندیشه ی بنیاد نهادن نظام آموزشی نوین هستیم، یاری دهد. (آقازاده،احمد،1392،ص2)

شناخت و اطاعات کلی

فرانسه:

مساحت: 547،30کیلومترمربع جمعیت: 60،424،213 نفر رشد سالانه جمعیت: 39/0درصدپایتخت: پاریس زبان: فرانسوی دین:مسیحی واحد پول: یوروفرانسه بزرگترین کشور اروپای غربی است و ازفلات های مرتفع، سلسله جبال و سرزمین های پست تشکیل شده است. کوه های پیرنه مرز فرانسه با اسپانیا را در جنوب غربی، و کوه های ژوزا،مرز فرانسه و سوئیس را تشکیل می دهند. به علت مجاورت فرانسه با دریای آتلانتیک، آب و هوای این کشور، معتدل است. به جز قسمت جنوبی که دارای آب و هوای مدیترانه ای و تابستانهای گرم و خشک است، در بقیه خاک فرانسه و در تمامی طول سال، باران می بارد. به همین دلیل کشاورزی در فرانسه رواج داشته، و فرآورده های کشاورزی نظیرغلات، گوشت دام، میوه و سبزیجات و انگور به مقدار زیاد تولید می شود. این کشور از بزرگترین صادر کنندگان آهن، گندم و جو به شمار می رود. فرانسه دارای معادن سنگ آهن، نفت و گاز طبیعی می باشد. مراکز مهم صنعتی مانند فو لاد سازی، اتومبیل سازی، صنایع هوایی، جنگ افزار، تولید عطر و جواهر سازی، عمدتاً در شمال شرق کشور مستقر می باشند. تعداد 15 میلیون دانش آموز(بالغ بر یک چهارم جمعیت کشور) در نظام آموزشی و تنها بالغ بر 2 میلیون دانشجو در مراکز آموزش عالی کشور به تحصیل مبادرت می‌نمایند.درحال حاضر کشور فرانسه از تعداد 26 میلیون نیروی کار برخوردار می‌باشد که بالغ بر2 میلیون نفر از آنان بی کار می‌باشند و این درحالی است که نرخ بیکاری اخیراً تا 9% کاهش یافته است.6% از نیروی کار کشور(بالغ بر5/1میلیون شاغل) من جمله1 میلیون کادر و مدیر داخلی تحت تعلیم و آموزش قرار دارند.(ویکی پدیا،دانش نامه آزاد)

برای دریافت مقاله آماده مقایسه آموزش و پروش ایران و فرانسه کلیک کنید.

ایران:

نام رسمی: جمهوری اسلامی ایران موقعیت: جنوب غربی آسیا ٬ در منطقه خاورمیانه ٬ شمال دریای کاسپین ٬ جنوب دریای پارس پهناوری: 1648195 کیلومتر مربع (هجدهمین کشور بزرگ جهان) جمعیت: 70472000 تا سال 1385 که هر سال حدود یک میلیون نفر بر آن افزوده می شود. ذخایر اثبات شده نفت ایران در خلیج فارس: 130.7 میلیارد بشکه در سال 2003 (اطلاعات سیاسی اقتصادی 209-210)

نژاد آریایی است که برخی معتقد هستند که ایران زادگاه آریاییان است و آنان به این سرزمین مهاجرت نکرده اند و برخی دیگر معتقدند که در حدود اواسط هزاره دوم قبل از میلاد به ایران وارد شدند و در طی تاریخ با اقوام مختلف عرب و ترک و غیره درآمیخت و نژاد ایرانی به معنی اخص از اعقاب این آریائیها محسوب می شود. زبان رسمی ایران فارسی است که نه فقط در ایران بلکه از کوههای زاگرس تا پامیر وسیردریا گسترش دارد و بالغ بر دویست میلیون ایرانی نژاد را پوشش می دهد. از دلایل اینکه زبان پارسی زبان رسمی ایران است می توان به این نکات اشاره نمود: به دلیل قدمت بیش از 2500 ساله اش که در کتیبه های تخت جمشید نیز آمده است ٬ مشترک بودن بین همه اقوام ایرانی مانند کرد و لر و بلوچ و آذری و پشتون و تاجیک و ارمنی.

آموزش پیش دبستانی در فرانسه:

حضور در دوره‌های آموزش پیش دبستانی در کشور فرانسه اختیاری و رایگان بوده وبه منظور آموزش کودکان رده های سنی 5-2 سال در نظر گرفته شده است. شایان ذکر است آندسته از کودکانی که تا روز اول سال تحصیلی مدارس به سن 2 سالگی رسیده باشند، مورد پذیرش واقع می‌گردند.اقداماتی نیز در خصوص اولویت احداث مدارس مذکور در نواحی محروم اجتماعی کشور صورت گرفته است.هدف غائی وزارت آموزش و پرورش، پژوهش و فن‌آوری فرانسه از ارائه دوره‌های آموزش پیش دبستانی، ارتقاء توانمندیهای کودکان، در جهت شکل دهی به شخصیت اجتماعی آنان می باشد. از سال 1995 میلادی، طرح آموزش واقعی پیش دبستانی با اهداف دقیق و کارآموزان متبحر به‌اجرا گذارده شد. درتمام مدت 26 ساعت آموزش در هفته، آموزش زبان از امتیاز ویژه ای برخوردار بوده و تسلط شفاهی و آشنایی با نوشتار،تقویت قدرت احساس، تخیل و قدرت خلاقیت دانش آموزان از طریق پرداختن به آموزش هنری توسعه می‌یابد.(فرجاد،محمدعلی،1390،ص77)

آموزش پیش دبستانی در ایران:

تاریخچه آموزش پیش دبستانی در ایران که با اصطلاحات مختلفی از جمله مهدکودک، آمادگی،کودکستان، آموزش قبل از دبستان و در نهایت پیش دبستان برای آن بکار رفته است به 80 سال پیش باز می گردد. منظور از پیش دبستان دوره چند ساله قبل از دبستان است که نوآموزان توانایی یادگیری همراه با فعالیتهای بدنی و بازی پیدا می کنند. در برخی کشورها و در مقطعی از زمان به لحاظ شرایط و قوانین این دوره از یک تا 3 سال متغیر بوده و هم اکنون در ایران سنین 4 تا 6 ساله جزء پیش دبستانی محسوب می گردد.

در گذشته امتیاز تاسیس مراکز پیش دبستانی با نام مهدهای کودک ویژه کودکان رده های سنی 3 تا 6سال به وزارت آموزش و پرورش و مجوز تاسیس مراکز مراقبتی کودکان زیر رده سنی3 سال به اتاق اصناف واگذار گردید.(همان)

انواع مراکز پیش دبستانی که طبق آخرین دستور العمل به تاریخ 10/4/91 اعلام شده است به شرح ذیل می باشد.

- مرکز پیش دبستانی مستقل درنوبت صبح درمکان های غیردولتی

- مرکز پیش دبستانی درفضا یمازاد برنیاز مدارس دولتی پس ازعقد قرارداد اجاره

- مرکز پیش دبستانی درفضای اماکن دولتی، جوار کارخانه ها،مساجد و...

- مرکز پیش دبستانی در فضای نوبت دوم مدارس غیردولتی و سایر اماکن

لازم به یادآوریست که در روستاها مراکز پیش دبستانی به دو شکل فعالیت دارند:

- روستا مهد در روستاهای بزرگ با مجوز بهزیستی با دریافت کد و محتوا و... از آموزش وپرورش

- مرکز پیش دبستانی غیردولتی در مدارس روستایی دولتی در نوبت صبح یا بعد از ظهر زیر نظر کامل آموزش و پرورش(همان)

اهداف کلی آموزش و پرورش پیش دبستانی در فرانسه:

از جمله مهمترین اهداف آموزشی مقطع آموزش پیش دبستانی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- بیداری حواس و رشد عاطفی کودکان به ویژه کودکان متعلق به خانواده‌های کارگران و مهاجرین

2- پیشگیری از افت تحصیلی کودکان طی سنوات آموزش پایه

3- توسعه کلیه امکانات بالقوه کودک درجهت شکل‌ پذیری شخصیت و فراهم‌سازی فرصت کسب موفقیت در تحصیل، اشتغال و زندگی وی

4- رشد هوشی، حسی– حرکتی و ذهنی کودکان

5- رشد ارتباطات غیرکلامی (بیدارسازی حس زیبایی ‌شناسی و درک هنری) و کلامی (کیفیت کلام و تمرین زبان)

6- آگاهی نسبت به زمان و مکان

7- مشارکت درتشخیص نارسایی‌های حسی- حرکتی و ذهنی و فراهم‌سازی امکان درمان به موقع این قبیل نارسایی‌ها

8- آموزش مهارت و تمرینات لازم در جهت مشارکت مثبت کودکان در زندگی اجتماعی.(اداره کل اطلاع رسانی و سنجش افکار شورای عالی انقلاب فرهنگی)

اهداف کلی آموزش و پرورش پیش دبستانی در ایران:

1- پرورش قابلیتهای جسمانی و ذهنی، هماهنگ سازی ورشد مهارتهای حرکتی کودکان

2- کمک به رشد عاطفی کودکان،افزایش حس اعتماد به نفس، درک شرایط محیطی وتقویت درک زیبایی ها

3- فراهم ساختن زمینه ی علاقه و احساس شادی از مشارکت در فعالیت های گروهی

4- تقویت علاقه به ارزشهای دینی،اخلاقی وهویت ملی

5- ایجاد رفتارهای مطلوب فردی و اجتماعی در کودکان متناسب با سن آنان

اهداف برنامه وفعالیتهای دوره پیش دبستانی

1- پرورش مهارتهای جسمی وحرکتی

2- پرورش روحیه ورفتار عاطفی

3- پرورش مهارتهای ذهنی

4- پرورش صفات اخلاقی ورفتارهای اجتماعی مبتنی برارزشهای اسلامی

5- انس با قرآن وعلاقه به یادگیری آن

6- پرورش ذوق هنری وزیبایی شناسی

7- تقویت حس دینی و علایق مذهبی

8- پرورش هویت ملی

9- پرورش مهارتهای زبان فارسی

10- ارتقای سطح بهداشت وایمنی

11- آشنایی با محیط زیست و علاقه و انس با طبیعت و حفظ آن(همان)

نظر به مشکلات زبانی کودکان مناطق دو زبانه کشور حین ورود به مقطع آموزش ابتدایی، نرخ بالای تجدید کودکان طی سالهای اولیه آموزش ابتدایی،عدم تسلط کافی دربرقراری ارتباطات به زبان فارسی و دردسترس نبودن تعداد کافی از مراکز پیش دبستانی، هر ساله کلاس های آمادگی یک ماهه قبل از شروع سال تحصیلی درمناطق مذکورتشکیل می گردد.گفتنی است که وزارت آموزش و پرورش برای فراهم نمودن زمینه هایی جهت آمادگی کودکان ساکن مناطق مذکور جهت ورود به مقطع آموزش ابتدایی از طریق تعیین برنامه های مورد نیاز و صدور بخشنامه های مربوطه اقدام می نماید.

مقایسه دوره پیش دبستانی دو نظام ایران و فرانسه:

در نظام آموزشی فرانسه در مقطع پیش دبستانی تمرکز اصلی بر روی مهارت های زبان و یادگیری آن است،ولی در ایران با توجه به اهداف این گونه نشان می دهد که اساس کار آموزش های دینی و معنوی است.در فرانسه حضور در دوره های آموزش پیش دبستانی اختیاری و رایگان است از این رو تمام افراد به قرار دادن کودکان 2-3 ساله خود در این مراکز مبادرت نموده اند و با افزایش نرخ زاد و ولد در این کشور بسیاری از کودکان در صف انتظار برای ثبت نام در این مراکز قرار دارند اما در ایران این آموزش رایگان نیست لذا تعداد کودکان کمتری قبل از ورود به مقطع ابتدایی در پیش دبستانی و مهد کودک ها اموزش دیده اند و این مورد به ویژه برای کودکان دو زبانه مشکلاتی را به وجود می آورد لذا برای این گونه کودکان که از آموزش پیش دبستانی محروم بوده اند هر ساله کلاس های آمادگی یک ماهه برگزار می شود.

آموزش ابتدایی در فرانسه:

آموزش ابتدایی در کشور فرانسه به موجب قانون مصوب سال1833 پایه‌گذاری گردید.طبق قانون مذکور، درکلیه روستا‌ها، ابتدا یک دبستان پسرانه و سپس یک دبستان دخترانه تأسیس گردیده است.نظام آموزش ابتدایی کشور فرانسه از ابتدا از نوعی سیاست عدم تمرکز پیروی نموده است. به عبارت دیگر، از یک سو، مسوولیت احداث مدارس در اماکن مناسب، مراقبت و نگهداری از آنها و گزینش معلمین از ‌جمله ی وظایف جوامع محلی به شمار آمده و ازسوی دیگر، تضمین یکپارچگی و کارآیی آموزش ابتدایی از طریق ایجاد شبکه مدارس تربیت معلم در سطح بخشی و تعیین برنامه‌های درسی و توزیع کتب آموزشی برعهده دولت می‌باشد.(فرجاد،محمد علی،1390،صص77و78)

دوره‌های آموزش ابتدایی طی دو دوره به شرح ذیل برگزار می‌گردد:

الف) دوره یادگیری پایه که طی سال آخر مقطع آموزش پیش‌دبستانی آغاز و تا دو سال اولیه آموزش ابتدایی ادامه می‌یابد.

ب) دوره عمیق‌سازی آموزشی که طی سه سال آخر مقطع ابتدایی ارائه شده و به کالج منتهی می‌گردد.

گذراندن دوره‌های آموزش ابتدایی برای کلیه کودکان فرانسوی رده سنی6 سال اجباری و رایگان است.مدت آموزش به‌طور متوسط 5 سال تا رده سنی11 سال به طول می‌انجامد.

آموزش ابتدایی در ایران:

آموزش ابتدایی در ایران از سن 7 سالگی شروع می شود و به صورت رایگان و اجباری است و کودکانی که تا قبل از شروع سال جدید تحصیلی در مهرماه به سن 7 سال رسیده باشند می توانند در این مقطع تحصیلی ثبت نام کنند و به تحصیل بپردازند.

از جمله مهمترین برناه های آموزش ابتدایی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

علوم قرآنی و تعلیمات دینی و انشا و املای فارسی, زبان فارسی (خواندن و درک مطلب)، تعلیمات دینی, علوم هنری (نقاشی, خطاطی, کاردستی) ,علوم طبیعی و بهداشت, علوم ریاضی, تربیت بدنی و ورزش (همان)

اهداف آموزشی مقطع دوره ابتدایی در فرانسه:

1) فراهم‌سازی عوامل و ابزار اساسی جهت کسب دانش، بیان شفاهی و نوشتاری، قرائت و محاسبه

2) تسهیل رشد ذهنی، حواسی و مهارت‌های، جسمانی، هنری و ورزشی

3) گسترش آگاهی نسبت به زمان و مکان، اشیاء، جهان مدرن و ساختار بدن خویش

4) دست‌یابی تدریجی به دانش‌های روش شناختی

5) آماده‌سازی دانش‌آموزان جهت ادامه تحصیل در کالج

6) آموزش اخلاق و تعلیمات اجتماعی، به کمک خانواده (فرجاد، محمدعلی،1390،صص121و122)

اهداف آموزشی مقطع دوره ابتدایی در ایران:

1- برقراری فضای مناسب آموزشی جهت پیشرفت اخلاقی و اعتقادی دانش آموزان

2- پرورش استعداد ها و خلاقیت های کودکان

3- بهبودقدرت بدنی و جسمانی کودکان

4- اموزش مهارت های خواندن و نوشتن ومحاسبه و برقراری معاشرت اجتماعی با سایر اعضای اجتماع

5- آموزش مسایل بهداشت فردی و گروهی(دفتر اطلاع رسانی و سنجش افکار شورای عالی انقلاب فرهنگی)

مقایسه دوره ابتدایی ایران و فرانسه:

اهداف نظام آموزشی فرانسه عمدتا" کسب و رشد مهارت های علمی و تحصیلی دانش آموزان جهت حضور در مقاطع بالاتراست این در حالیست که نظام آموزشی ایران،آن گونه که اشاره شده،سعی بر آن داشته مهارت های اجتماعی،اخلاقی،دینی،اعتقادی و بدنی را در کودکان بهبود بخشد.(همان)

نتیجه گیری:

بشر به طور کلی مقایسه گر است او دائما آگاهانه و ناخود آگاهانه در حال مقایسه است. انسان تمامی جزئیات زندگی مادی ومعنوی و اجتماعی خود را با دیگران مقایسه می کند و بنا به برداشت خود تحلیل می کند و حکم می کند. این قیاس گاهی سبب می شود که انسان در کارها و فعالیتهای خود تجدید نظر کند و تغییراتی ایجاد نماید. زیرا در اثر مقایسه به نقاط ضعف و قوتی در خود و یا در دوستش پی می برد و اصلاحاتی در نحوه زندگی، کار و دیگر امور خود بوجود می آورد.در کتابهای آسمانی به خصوص قرآن بسیاری از امور و افراد و موقعیت ها با یکدیگر مقایسه شده اند مانند: علم و جهل – عدل و ظلم – نور و ظلمت – بهشت و دوزخ – مومن و کافر.در این مقاله ما سعی کردیم آموزش و پرورش دو کشور ایران و فرانسه را مورد قیاس قرار دهیم و به نتایجی برسیم،امابرای این که تدبیر در آموزش و پرورش به طور کامل صورت پذیرد، لازم است بسیاری از موضوعات و مسائل در کشورهای مورد مقایسه شناخته شود. مقایسه های موجود در پایان هر بحث از نظر نگارنده نوشته شده است و تحلیل و تطبیق نهایی را می توان به صورت دقیق تر انجام داد.باید اطلاعات دقیقی در مورد آنها جمع آوری گردد تا با تحلیل عوامل و نتایج حاصله بتوان از آن اطلاعات در جهت هدف مورد نشر خود استفاده گردد.بنابراین جنبه های مختلف یک کشور در آموزش و پرورش تطبیقی مطالعه گردد، مانند تمامی اطلاعات مهم درباره وضع سیاسی یک کشور مطالعه و قانون اساسی آن و همه ی قوانین مدون و آیین نامه های رسمی و بخشنامه های رسمی و....